"नदेख्नेहरूको डेस्कटपमा पहुँच (Non Visual Desktop Access) ले” संश्लेषित वाचन एवम् ब्रेल पटलको माध्यमबाट पृष्ठपोषण प्रदान गर्दै विन्डोज ऑपरेटिंग प्रणाली र अन्य कतिपय अनुप्रयोगहरू समेतका पाठहरूलाई वाचन गर्छ । यसले दृश्य विहीन र अल्प दृष्यक व्यक्तिहरूलाई देख्ने व्यक्तिहरू सरह नै (कुनै थप लागत बिना) कल्पयन्त्रको माध्यमले आधुनिक सूचना प्रविधिमा पहुँच पुर्याउँछ । NV Access, ले यसमा आबद्ध समुदायको योगदानमा नेत्रवाणीको विकास गरेको हो ।
नेत्रवाणीले दृष्य हीन र अल्प दृष्यक व्यक्तिहरूलाई कल्पयन्त्रमा विन्डो सञ्चालन प्रणाली र अरू धेरै तेश्रो पक्षका अनुप्रयोगहरूमा पहुँच र अन्तरक्रिया को सुविधा पुर्याउँछ
प्रमुख विशेषताहरू:
यो कुरा महत् पूर्ण छ कि संसारको जुनसुकै भाषा बोल्ने मानिसहरू हुन् उनीहरूको भाषामा प्रविधिमा समान पहुँच हुनु पर्छ । यस मान्यतालाई मूर्त रूप दिँदै 'नदेख्नेहरूको डेस्कटपमा पहुँच" मूल रूपमा अंग्रेजी भाषामा विकास गरी नेपाली सहित करिब ४० भन्दा बढी भाषामा अनुवाद गरिएको छ । :हाल सम्म अरबी, अफ्रिकी, अल्बानी, आइस्ल्याणडेली, ईटाली, उर्दू, कोरियाली, क्रोएशियाई, ग्रिक, चेक, छिनिया (पारम्परिक र सरलीकृत दुबै), जर्मनी, जर्जियन, जापानी, डेनमार्केली, डच, तामिल, तुर्कि, थाई, नर्बेजीयाली, पुर्तगाली, पोल्याण्डेली, फिनिश, फ्रान्सेली गैलिशियन्, ब्राजिलियन पुर्तगाली, बुल्गेरीयाली, वियतनामी, यूक्रेनी, रूसी, रोमानियाली, सर्भियालि, स्लोवाकी, स्पेनिश, स्वडेनेली, हिन्दी, हङ्गेरीयाली, हिब्रु मा अनुवाद भई सकेको छ ।
नेत्रवाणीले धेरै भाषाहरूमा सन्देश, निर्देशन र Interface का मेनुहरू, देखाउन वा बताउनका अतिरिक्त, यसले उपभोक्ताले चाहेको अरू धेरै भाषामा लेखिएका पाठहरू पढ्न सक्छ । तर यसका लागी उक्त भाषाका अक्षरहरूलाई पहिचान गरी पढ्न सक्ने शंश्लेषक वाचक भने राखेको हुनु पर्छ ।
नेत्रवाणी eSpeak नामक एउटा निःशुल्क, खुल्ला श्रोत युक्त बहु भाषिक संश्लेषित वाचक सहित उपलब्ध हुन्छ ।
नेत्रवाणीले समर्थन गर्ने अरू संश्लेषित वाचकहरूको बारेमा 'समर्थित संश्लेषक वाचक खण्डमा हेर्नु होला ।
नेत्रवाणीले ताजकि योग्य ब्रेल पटलमा पाठ वा सूचनाहरू ब्रेल लिपिमा उपलब्ध गराउँदै छ । कृपया नेत्रवाणीले समर्थन गर्ने ब्रेलहरूको जानकारीको लागि समर्थित ब्रेल पटल खण्डमा हेर्नु होला ।
नेत्रवाणीले नेपालीका अतिरिक्त विभिन्न भाषाका खुम्चिएका अथवा नखुम्चिएका ब्रेल संहिता र कल्पयन्त्र ब्रेल संहिता लाई समर्थन गर्छ ।
NVDA प्रतिलिपि अधिकार NVDA योगदान कर्ताहरू ।
नेत्रवाणी GNU सामान्य सार्वजनिक इजाजत (संस्करण २) मातहतमा पर्दछ । तपाइ यही इजाजतका " "सर्तहरू लागू हुने र चाहना गर्ने लाई उपलब्ध हुने गरी सबै श्रोत कोड खुल्ला राखेर यो " "यन्त्र प्राणलाई आफूले चाहे अनुसार हेरफेर वा बाँडचुँड गर्न स्वतन्त्र हुनु हुन्छ । यो नियम यस यन्त्र " "प्राणको सुरुको वा परिवर्तित दुबै प्रतिमा एवम् यसका कुनै पनि सह-उत्पादनमा उतिकै रूपमा लागू " "हुन्छ ।" यो इजाजतको पूर्ण पाठ र "विस्तृत जानकारीका लागि http://www.gnu.org/licenses/old-licenses/gpl-2.0.html] मा भ्रमण गर्नु होला ।
तपाइले हालसम्म नेत्रवाणीको प्रति पाउनु भएको छैन भने www.nvda-project.org वेभ ठेगानामा भ्रमण गर्नु होला । यस वेभ ठेगानाको डाउनलोड भन्ने खण्डमा हेर्नु भयो भने तपाइले डाउनको लिङ्क पाउनु हुनेछ । सबै भन्दा पछिल्लो नेत्रवाणीलाई डाउन लोड गर्न उक्त लिङ्कमा किटिक्क पार्नु होला । केही चन्दा दिने कि भनेर यहाँ सोधिने छ र तपाइलाई केही दिन मन लागे सोही अनुसारको विकल्पमा जानु होला अन्यथा चन्दा दिन मन नलागेको विकल्प रोज्नु होला । यस पछि डाउनलोड स्वतः सुरु हुनेछ । डाउनलोड भएको फाइललाई खोलेमा नेत्रवाणी अस्थायी रूपमा चल्ने छ र तपाइलाई आफ्नो कल्पयन्त्रमा यसलाई स्थायी रूपमा भित्र्याउने कि भनि सोधिनेछ । तपाइले यसलाई अस्थायी रूपमा एक पटक चलाउन, घुमन्ते प्रति बनाउन अथवा स्थायी रूपमा नै यसलाई भित्र्याउन सक्नु हुन्छ ।
यदि तपाइ नेत्रवाणीलाई यस कल्पयन्त्रमा चलाउन चाहनु हुन्छ भने तपाइले 'नेत्रवाणीलाई भित्र्याउ' भन्ने विकल्प रोज्नु पर्ने हुन्छ । नेत्रवाणीलाई स्थायी रूपमा भित्र्याएमा यसबाट कल्पयन्त्र आरम्भ हुँदा स्वतः सुरुवात हुने, विन्डोज आरम्भ पातो पढ्न सक्ने, विन्डोज सुरक्षित पर्दा पढ्न सक्ने, आरम्भ मेनु र डेस्कटप द्रुतमार्ग को सिर्जना गर्ने जस्ता अतिरिक्त कार्यकुशलताहरू हासिल हुनेछ । जुन कुरा अस्थायी वा घुमन्ते प्रतिमा पाउन सकिँदैन । स्थायी रूपमा भित्र्याएको प्रतिबाट आफैले जुनसुकै समयमा घुमन्ते प्रति पनि सिर्जना गर्न सकिन्छ । यदी तपाइ नेत्रवाणीलाई आफूसित छेस्को भण्डार वा अरू बोक्न मिल्ने भण्डारमा राख्न चाहनु हुन्छ भने घुमन्ते प्रति जन्माउ भन्ने विकल्पको चयन गर्नु होला । घुमन्ते प्रतिमा चाहेको समयमा कुनै पनि कल्पयन्त्रमा नेत्रवाणीलाई स्थायी रूपमा भित्र्याउने क्षमता रहन्छ । तर तपाइ यदी पढ्न मात्र मिल्ने CD जस्ता भण्डारमा यसलाई राख्न चाहनु हुन्छ भने तपाइले डाउनलोड गरेको 'भित्र्याउने प्रति' नै राख्नु पर्ने हुन्छ । हालसम्म पढ् नमात्र मिल्ने भण्डारमा राखेर घुमन्ते प्रति बनाएर यसलाई चलाउन सकिँदैन । नेत्रवाणीको सुरुवात हुन समय लाग्ने भए पनि प्रदर्शनी जस्ता कार्यहरू गर्दा यसलाई अस्थायी रूपमा नै चलाउने विकल्प रोज्नु राम्रै हुन्छ ।
यदी तपाइ नेत्रवाणीलाई सोझै डाउनलोड गरेको पोको बाट स्थापना गर्न चाहनु हुन्छ भने नेत्रवाणीलाई भित्र्याउ भन्ने टाँकलाई दबाउनु होला । यदि तपाइले यो पातोलाई पहिले नै बन्द गर्नु भई सकेको छ भने अथवा घुमन्ते प्रति बाट स्थापना गर्न चाहनु भएको छ भने कृपया नेत्रवाणी मेनु को औजार मेनु भित्र रहेको नेत्रवाणीलाई 'भित्र्याउ' भन्ने टाँकलाई दबाउनु होला ।
स्थापनाको लागि देखा पर्ने पातोमा तपाइसित नेत्रवाणीलाई भित्र्याउन चाहनु भएको कुरा यकिन गर्न भनिने छ र तपाइलाई पहिले स्थापित गरिएको नेत्रवाणीको पुरानो संस्करणलाई अद्यावधिक गर्ने हो कि होइन भनि सोधिने छ । कार्य जारी राख भन्ने टाँकलाई दबाएमा नेत्रवाणीलाई भित्र्याउने कार्य सुरु हुनेछ । यो पातोमा अरू थप विकल्पहरू पनि रहने छन् जसलाई तल व्याख्या गरिएको छ । नेत्रवाणीको भित्रिने कार्य पुरा हुन साथ तपाइलाई सफलता पूर्वक कार्य सम्पन्न भएको सन्देश दिने छ । यस पछि 'ठीक' टाँकलाई दबान साथ नयाँ नेत्रवाणीले कार्य सुरु गर्न थाल्ने छ ।
यो विकल्पले तपाइलाई विन्डोज आरम्भ गर्नका लागी राखिएको गोप्य शब्द लेख्नु अगावै नेत्रवाणी स्वतः सुरुवात होस् कि नहोस् भनि रोज्ने विकल्प प्रदान गर्दछ । यसले उपभोक्ता खाताको नियन्त्रण र अरू सुरक्षित पर्दाको अवस्थालाई पनि समावेश गर्दछ ।
यो विकल्पले नेत्रवाणीले आफ्नो प्रयोगको लागी डेस्कटपमा द्रुतमार्ग सिर्जना गर्ने कि नगर्ने भनि उपभोक्तालाई रोज्ने अवस्था प्रदान गर्दछ । यदि यस्तो द्रुतमार्ग सिर्जना गरियो भने यसले स्वतः control+alt+n कुञ्जी दबाउँदा कुनै पनि समयमा नेत्रवाणीको सुरुवात हुनेछ ।
यो विकल्पले तपाइलाई चालू उपभोक्ताले तय गरेको अभियोजनलाई स्थापित नेत्रवाणीको निर्धारित अभियोजनको रूपमा बचत गर्ने अथवा नगर्ने भनि रोज्ने अनुमति प्रदान गर्दछ । यसले चालू अभियोजनलाई यसै प्रणालीमा आबद्ध उपभोक्ताको अभियोजनको रूपमा र विन्डोजको आरम्भ अथवा अरू सुरक्षित पर्दाको अभियोजनको रूपमा भने बचत गर्ने छैन । यो विकल्प केवल घुमन्ते नेत्रवाणीमा मात्र लागू हुने छ तर सोझै डाउनलोड गरेको पोको बाट स्थापित नेत्रवाणीमा उपलब्ध हुने छैन ।
यदी डाउनलोड गरेको स्थापक पोको बाट सोझै घुमन्ते प्रति सिर्जना गर्ने हो भने घुमन्ते प्रति बनाउ भन्ने विकल्प रोजी 'ठीक' टाँकलाई दबाउनु पर्ने छ । यदि भित्र्याउने सम्बन्धी पातो पहिले नै बन्द गरिएको छ अथवा पहिले नै भित्र्याएको नेत्रवाणीको प्रयोग भई रहेको छ भने नेत्रवाणी औजार menu भित्रको 'घुमन्ते प्रति बनाउ' भन्ने उप मेनुमा गएर किटिक्क पार्नु होला । यस पछि देखा पर्ने पातोले तपाइलाई घुमन्ते प्रति कहाँ जन्माउने हो भनि लेख्ने स्थान उपलब्ध गराउने छ । माग गरिएको स्थान स्थायी भकारी, छेस्को भकारी वा बोक्न मिल्ने भकारीहरू मद्ये कुनै एउटामा रहेको घर्रा हो । यस पछि नेत्रवाणीले तपाइलाई चालू उपभोक्ताले तय गरेको अभियोजनलाई हालै जन्माएको घुमन्ते प्रतिमा पनि कायम गर्ने हो वा होइन भनि रोज्ने विकल्प उपलब्ध गराउने छ । यो सुविधा केवल स्थापित प्रतिबाट घुमन्ते प्रति जन्माउँदा मात्रै उपलब्ध हुने छ, डाउनलोड गरेको स्थापकको पोकोबाट जन्माउँदा होइन । जारी राख भन्ने टाँकलाई दबाएमा घुमन्ते प्रति जन्माउने काम सुरु हुन्छ । घुमन्ते प्रति जन्माउने कार्य पूरा भए पछि कार्य सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको सन्देश प्राप्त हुने छ । यो सन्देश वाहक पातो हटाउन 'ठीक' भन्ने टाँकलाई दबाउनु होला ।
यदि तपाइले नेत्रवाणीलाई स्थापकको पोकोबाट भित्र्याउनु भएको छ भने यसको सुरुवात गर्न ज्यादै सजिलो छ । नेत्रवाणीलाई सुरु गर्न control+alt+n कुञ्जी दबाउनु होला अथवा विन्डोजको सुरुवात टाँकलाई दबाएर कार्यक्रम भित्र गएर nvda.exe नामको फाइललाई किटिक्क गर्नु होला । यसका अतिरिक्त तपाइले Run आदेश पातोमा nvda टङ्कण गरेर Enter कुञ्जी दबाउन पनि सक्नु हुन्छ ।
घुमन्ते संस्करण लाई सुरु गर्न, यो राखिएको घर्रा भित्र पसेर नेत्रवाणी.exe नामको फाइललाई किटिक्क गर्नु पर्ने हुन्छ ।
नेत्रवाणी सुरुवात हुँदा एउटा मलिन ध्वनि सुनिने छ जसको अर्थ हुन्छ यो सुरु हुँदै छ । सुरु गर्न लाग्ने समय तपाइको कल्पयन्त्रको गति, नेत्रवाणीको प्रकार जस्ता कुरामा भर पर्छ । केही समय लाग्ने भएमा 'पर्खनु होस् है, नेत्रवाणी सुरु हुँदैछ' भनेर सन्देश दिइनेछ । यदी तपाइले यस्तो सन्देश पाउनु भएन अथवा विन्डोजको त्रुटि ध्वनि सुनियो अथवा मलिन स्वर बन्द भयो र कुनै पनि सन्देश आएन भने निश्चय नै तपाइको कल्पयन्त्रमा समस्या आएको हुन्छ । यसो भएमा तपाइले तुरुन्तै यो समस्या विकास कर्तालाई जानकारी गराउनु होला ।. यस प्रकृतिका समस्याहरू विकास कर्ताहरूलाई कसरी पठाउने भनेर जान्नका लागी नेत्रवाणीको वेभ साईट भ्रमण गर्नु होला ।
नेत्रवाणी पहिलो पटक सुरुवात हुँदा यसले परिवर्तक कुञ्जी र नेत्रवाणीको मेनु जस्ता आधारभूत जानकारी दिँदै तपाइलाई स्वागत गर्ने छ । (कृपया सन्दर्भित विषयहरू सम्बन्धित खण्डमा हेर्नु होला ) स्वागत पाटीमा दुई वटा चेक कोठाहरू हुने छन् । पहिलो चेक कोठाले capsLock कुञ्जीलाई नेत्रवाणी कुञ्जी बनाउने कि नबनाउने भनेर रोजाउने छ भने दोस्रो चेक कोठाले स्वागत पाटी प्रत्येक पटक नेत्रवाणी सुरु हुँदा देखाउने कि नदेखाउने भनेर रोजाउने छ ।
अधिकांश कुञ्जी आदेशहरू एउटा निश्चित कुञ्जी सित अरू कुञ्जीहरू दबाएर दिने गरिन्छ । यो निश्चित कुञ्जीलाई नै नेत्रवाणी कुञ्जी भनिएको हो ।called the नेत्रवाणी modifier key, 'पाठ समीक्षा आदेश' मा भने यसको अपवाद स्वरूप numpad कुञ्जीहरूलाई स्वयम् चलाइन्छ ।
उपभोक्ताले numpad Insert, Extended Insert अथवा capslock कुञ्जी मद्ये कुनलाई नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जी बनाउने भनेर स्वयम् अभियोजन गर्न सक्ने छ । numpad Insert र Extended Insert दुबै कुञ्जीलाई नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जीको रूपमा निर्धारित गरिएको छ । नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जीको रूपमा कुनै कुञ्जी लाई तय गरिएको छ भने पनि लगातार चाँडो चाँडो दुई पटक यसलाई दबाएमा यसले परिवर्तकको रूपमा नभइ आफ्नै प्रकृतिको काम गर्ने छ ।
यो उपभोक्ता निर्देशिकामा धेरै कुञ्जी आदेश बारेमा बताएको छ । 'लगानी सहयोग को प्रयोग गर्दा यी सबै कुञ्जीहरूको बारेमा जानकारी हुनेछ ।' 'लगानी सहयोग ' हेर्न नेत्रवाणी+1 कुञ्जी दबाउनु होला । यसलाई बन्द गर्नका लागी फेरी नेत्रवाणी+1 कुञ्जीलाई नै दबाउनु होला । 'लगानी सहयोग खुलेको बेला कुनै पनि कुञ्जी दबाउँदा यो कुञ्जीले के सन्देश दिन्छ अथवा के काम गर्छ भनेर बताउने छ तर साधारण अवस्थामा गर्ने कुनै पनि काम भने गर्ने छैन । वास्तवमा यस बेला कुञ्जीपाटीका कुनै पनि कुञ्जीले आफ्नो कार्य नगर्ने हुँदा तपाइले जुनसुकै कुञ्जीलाई निश्फ्रिकि दबाउन सक्नु हुने छ ।
नेत्रवाणी हाललाई दुई वटा कुञ्जी आदेश समूहमा उपलब्ध छ । डेस्कटपको लागि एउटा रूपरेखा र ल्यापटपका लागी अर्कै रूपरेखा उपलब्ध छ । नेत्रवाणीलाई हामीहरूले डेस्कटप रूपरेखामा निर्धारित गरेका छौं तर तपाइले यसलाई ल्यापटप रूपरेखामा लान सक्नु हुन्छ । यसका लागी तपाइले प्राथमिकताहरू मेनु भित्र राखिएको कुञ्जीपाटीको अनुकूलता भन्ने उप मेनुमा गएर ल्यापटप विकल्प रोज्नु पर्ने हुन्छ ।
डेस्कटप रूपरेखामा numlock कुञ्जीलाई बन्द मुद्रामा राखेर numpad कुञ्जीलाई ब्यापक रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ । धेरै जसो ल्यापटपमा भने भौतिक रूपमा numberpad, कुञ्जी हुँदैन तर कतिपय ल्यापटपमा भने FN कुञ्जीलाई दबाएर दाहिने तर्फका ७, ८, ९ नम्बर कुञ्जी र u i o j k l जस्ता कुञ्जीलाई NumPad कुञ्जी बनाउन सकिन्छ यदि तपाइको ल्यापटपमा यो प्रावधान छैन अथवा यसो गर्न मिल्दैन भने, तपाइले ल्यापटप रूपरेखाको अनुकूलतालाई तय गर्नु राम्रो हुन्छ ।
नेत्रवाणी मेनु ले तपाइलाई यसको अनुकूलता मिलाउन, सहयोग लीन, अभियोजनलाई बचत गर्न वा उल्टाउन, आवाज परिवर्तन गर्न, ढुकुटीमा पहुँच, अतिरिक्त औजारको प्रयोग गर्नर यसलाई बन्द गर्न अनुमति प्रदान गर्दछ । तपाइले विन्डोजमा कुनै पनि अनुप्रयोग चलाई रहेको बेला नेत्रवाणी मेनुमा जान नेत्रवाणी+n कुञ्जी दबाउनु होला । तपाइ नेत्रवाणी मेनुमा जानका लागी प्रणाली थालि सुचीमा पनि जान सक्नु हुन्छ । विन्डोज + B लाई दबाएर प्रणाली थालीमा रहेको नेत्रवाणी प्रतिमामा गएर धेरै जसो कुञ्जीपाटीमा दाहिने कन्ट्रोल कुञ्जीको दाहिने पट्टी राखिने गरेको app कुञ्जीलाई दबाउनु होला । जब उक्त मेनु देखा पर्छ , तपाइले तल, माथि, दायाँ र बायाँ गर्ने वाणहरू र Enter कुञ्जी दबाएर लक्षित सामाग्रीमा जान सक्नु हुन्छ ।
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| बोली बन्द | Control | तुरुन्तै बोल्न बन्द हुने छ । |
| वाचन स्थगन | Shift | तुरुन्तै बोल्न रोकिन्छ र फेरी यही कुञ्जी दबाएमा बोल्न रोकिएको स्थानबाट वाचन सुरु गर्छ (स्थगन चालू संश्लेषकले समर्थन गर्नु पर्छ) । |
| नेत्रवाणी मेनु | नेत्रवाणी+n | प्राथमिकताहरू, सहयोग , औजारहरू इत्यादि मा जानका लागी आवश्यक पातो पल्टाइ दिनेछ । |
| वाचन मुद्राको साटो फेरो | नेत्रवाणी+s | वाचन मुद्रालाई मौनता, टीँ टीँ गर्ने अथवा वाचन गर्ने मुद्रामा फेरिदिन्छ । |
| कुञ्जीपाटी सहयोग मुद्राको साटो फेरो | नेत्रवाणी+1 | यो मुद्रामा कुनै पनि कुञ्जी दबाएमा कुञ्जीको नाम र यससित आबद्ध नेत्रवाणीका आदेशहरू को विवरण बताउने छ । |
| नेत्रवाणीको वहिर्गमन | नेत्रवाणी+q | नेत्रवाणी बन्द हुनेछ । |
| अर्को कुञ्जीलाई हस्तान्तरण | नेत्रवाणी+f2 | नेत्रवाणीलाई सक्रिय अनुप्रयोगबाट सोझै दबाएको कुञ्जीलाई पनि नेत्रवाणीको कुञ्जी आदेश सरह लीन अह्राउने छ । |
| अनुप्रयोगको निद्रा खुल्ने/बन्द हुने मुद्राको साटो फेरो | नेत्रवाणी+shift+s | निद्रा मुद्राले नेत्रवाणीका आदेशहरू एवम् वाचन/ब्रेल को प्रतिफललाई चालू अनुप्रयोगमा निकम्मा बनाउँछ । यो आफ्नै |
वाचन क्षमता भएका वा छूट्टै दृष्ट्रीवाचकको सुविधा भएका अनुप्रयोगहरूमा प्रयोग गरिन्छ । आफै बोल्ने क्षमता फर्काउन यही आदेशलाई फेरी दबाउनु होला । |
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| समय र मितिको जानकारी | नेत्रवाणी+f12 | एक पटक दबाएमा समय र लगातार दुई पटक दबाएमा मिति बताउने छ । |
| ब्याट्री अवस्थाको जानकारी | नेत्रवाणी+shift+b | विद्युत् लाइनमा जोडिएको छ छैन, ब्याट्रीमा चार्जको भण्डार कुन अवस्थामा छ भन्ने जान्न प्रयोग गरिन्छ । |
| क्लीप पाटिका पाटीहरूको जानकारी | नेत्रवाणी+c | क्लिप पाटीमा केही सामाग्री राखिएको भए यसलाई बताइ दिनेछ । |
नेत्रवाणीले तपाइलाई साधारण र समीक्षा दुबै किसिमले छानबिन गर्ने र विचरण गर्ने स्वतन्त्रता प्रदान गर्दछ ।
प्रत्येक अनुप्रयोगहरू र सञ्चालन प्रणाली दुबैले आ-आफ्नै खालका वस्तुहरू समावेश गरेका हुन्छन् । वस्तु भनेको एउटा एकल सामाग्री हो जस्तै पाठको एक ट्रुक्रा,टाँक, चेक बाकस, सू लुली, सुची, अथवा सम्पादन योग्य क्षेत्रहरू ।
प्रणालीको केन्द्रीयता जसलाई केन्द्रीयता मात्रै पनि भनिन्छ , वस्तु ले कुञ्जीपाटीबाट कुञ्जीको आदेश प्राप्त गर्दछ । उदाहरणका लागी यदि तपाइ एउटा सम्पादन योग्य क्षेत्रमा टङ्कण गर्दै हुनु हुन्छ भने यतिखेर ‘सम्पादन योग्य पाठ क्षेत्र’ केन्द्रीयता भएको हुन्छ ।
नेत्रवाणी मार्फत विन्डोजमा विचरण गर्नका लागि सबै भन्दा सरल तरीका प्रणाली केन्द्री यतामा स्तरीय विन्डोजमा उपलब्ध कुञ्जी आदेशबाट जानु हो । जस्तै tab र shift+tab दबाएर अगाडिको कन्ट्रोल वा पछाडिको कन्ट्रोलमा जाने अथवा alt दबाएर वाण मार्फत दायाँ बायाँ मेनुमा भ्रमण गर्ने कार्य । तपाइले यसरी वस्तुमा विचरण गर्दा नेत्रवाणीले केन्द्रित हुन पुगेका वस्तुको नाम, किसिम, मान, अवस्था, विवरण, द्रुतमार्ग कुञ्जी र स्थान विशेषको सूचना र जानकारी दिने छ ।
प्रणाली केन्द्री यताद्वारा विचरण गर्न केही कुञ्जी आदेश उपलब्ध छन् ।
| नाम | कुञ्जी | विवरण | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| चालू केन्द्री यताको जानकारी | नेत्रवाणी+tab | चालू वस्तुलाई अथवा प्रणाली केन्द्रीयता नियन्त्रकलाई बताउँछ दुई पटक दबाएमा उक्त जानकारीलाई हिज्जेमा बताउने छ । | ||||
| शिर्षकको जानकारी | नेत्रवाणी+t | चालू विन्डोजको शीर्षक बताउने छ । दुई पटक दबाएमा यसको जानकारी दिने छ र ती पटक दबाएमा यसलाई क्लिप पाटीमा उतार्ने छ । | ||||
| सक्रिय विन्डोजको वाचन | नेत्रवाणी+b | सक्रिय पातोका सबै नियन्त्रकहरूलाई पढ्ने छ ।) | स्थितिपट्टीको जानकारी | नेत्रवाणी+end | स्थिति पट्टीमा केही पाएको खण्डमा यसलाई बताउने छ । यसले विचरण वस्तुलाई स्थिति पट्टीमा लान्छ । | |
जब विचरण वा/र सम्पादन समर्थन गर्ने एउटा वस्तु पाठमा केन्द्रित हुन जान्छ, तपाइ यो पाठ प्रणाली caret, जसलाई सम्पादन कर्सर पनि भनिन्छ को माध्यम बाट विचरण गर्न सक्नु हुन्छ ।
जब केन्द्रीयता प्रणाली caret भएको वस्तुमा रहेको हुन्छ, तपाइ बाणकुञ्जीहरू, पृष्ठ माथि, पृष्ठ तल, घर, अन्त जस्ता कुञ्जीको प्रयोग गरी पाठमा जान सक्नु हुन्छ । यदि उक्त नियन्त्रकले समर्थन गर्छ भने तपाइ उक्त पाठलाई सम्पादन पनि गर्न सक्नु हुन्छ । नेत्रवाणीले तपाइले विचरण गरेको एक एक वर्ण, शब्द वा पङ्ति बताउने छ र चयन गरेका वा चयन हटाएका पाठहरू पनि बताउने छ ।
नेत्रवाणीले निम्न कुञ्जीलाई प्रणाली caret सित सम्बन्धित भएर समर्थन गर्छ:
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| सबै पाठको वाचन | नेत्रवाणी+downArrow | प्रणाली caret रहेको स्थानबाट क्रमै सितले पढ्दै पाठको अन्तसम्म जान्छ । |
| हालको पङ्क्तिको वाचन | नेत्रवाणी+upArrow | प्रणाली caret रहेको पङ्तिका पाठहरूलाई पढ्ने छ र दुई पटक दबाएमा उक्त पङ्तिका पाठहरूको हिज्जे बताउने छ । |
| चयन पाठको वाचन | नेत्रवाणी+Shift+upArrow | कुनै पङ्तिका पाठहरूलाई चयन गरिएको छ भने त्यसलाई पढ्ने छ । |
तालिकामा रहेको बेला निम्न कुञ्जीहरू पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| देब्रे महलमा जान | control+alt+leftArrow | प्रणाली caret उही हरफको देब्रे पट्टीको महलमा सर्छ । |
| दाहिने महलमा जान | control+alt+rightArrow | प्रणाली caret उही हरफको दाहिने पट्टीको महलमा सर्छ । |
| माथिको हरफमा जान | control+alt+upArrow | प्रणाली caret उही महलको माथिको हरफमा सर्छ । |
| तलको हरफमा जान | control+alt+downArrow | प्रणाली caret उही महलको तलको हरफमा सर्छ । |
धेरै जसो समय तपाइले केन्द्रीयता र caret लाई सार्न अनुप्रयोगका आदेशहरूको प्रयोग गर्नु हुन्छ । तर कहिले कही तपाइले अनुप्रयोगका अथवा सञ्चालन प्रणालीका आदेशहरू बाहेक पनि केन्द्री यतामा caret लान चाहना राख्न सक्नु हुन्छ । तपाइले साधारणतया कुञ्जीपाटीको माध्यमबाट पहुँच नहुने वस्तुहरू मा पनि विचरणे गर्ने चाहना राख्न सक्नु हुन्छ । यस्तो अवस्थामा तपाइले वस्तुको विचरणलाई प्रयोग गर्न सक्नु हुन्छ ।
वस्तुको विचरणले तपाइलाई प्रत्येक वस्तुहरू हरूको बीचमा जान र यसको बारेमा जानकारी लीन अनुमति दिनेछ । जब तपाइ कुनै वस्तुमा जानु हुन्छ, नेत्रवाणीले प्रणाली केन्द्री यतामा जस्तै यसको बारेमा जानकारी दिनेछ । पर्दामा देखा परेका सबै पाठहरूको समीक्षाको लागी भने तपाइले यसको सट्टा पूर्ण समीक्षा को प्रयोग गर्नु पर्ने हुन्छ ।
प्रत्येक एकल वस्तुको बीचमा यता र उता घुम्नको सट्टा, वस्तुहरूलाई तह गत पद्धतिमा राखिएको छ जसको अर्थ हुन्छ कुनै वस्तुले अर्को वस्तुलाई आफू भित्र राखेका हुन्छन् र यस अवस्थामा तपाइले एउटा वस्तुको भित्र पसेर अर्को वस्तुमा जानु पर्ने हुन्छ । उदाहरणका लागी एउटा पटल सुचीमा थुप्रै सामग्रीहरू हुन्छन् र कुनै सामाग्रीमा जान पटल सुचीमा पहिले जानु पर्ने हुन्छ ।
यदी तपाइ एउटा सुची सामाग्रीमा हुनु हुन्छ भने अगाडि वा पछाडिको सुची सामाग्रीमा जानु भनेको अर्को वस्तुमा जानु हो ।
यसै गरी एउटा औजार पट्टीमा रहेका नियन्त्रकहरूमा जान तपाइले औजार पट्टी भित्र पस्नै पर्ने हुन्छ ।in the toolbar.
हाल समीक्षामा रहेको वस्तुलाई नै विचरण वस्तु भनिन्छ । एक पटक कुनै वस्तुमा तपाइले विचरण गर्नु भयो भने तपाइले यसलाई पाट समीक्षा आदेशको प्रयोग गरेर समीक्षा गर्न सक्नु हुन्छ हुनतः प्रणाली केन्द्रीयता सित विचरण वस्तु सर्ने प्रक्रियालाई पूर्व निर्धारित गरिएको हुन्छ तर यो प्रक्रियालाई चालू राख्ने वा नराख्ने भनेर आफैले तय पनि गर्न सकिन्छ । ख्याल राखौं कि ब्रेलमा भने वस्तुको विचरण र पाठको समीक्षाको सट्टा केन्द्रीयता र caret बाट सोझै जाने गरिन्छ । यदि यसको सट्टा विचरण वस्तुलाई र पाठ समीक्षालाई नै प्रयोग गर्ने हो भने ब्रेलको अभियोजन फेर्नका लागी समीक्षा गर्ने पर्ने हुन्छ । वस्तुबाट विचरण गर्नका लागी निम्न कुञ्जीको प्रयोग गर्नु होला ।
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| चालू वस्तुको जानकारी | नेत्रवाणी+numpad5 | नेत्रवाणी+control+i | विचरण वस्तुको बारेमा बताउने छ । दुई पटक दबाएमा यसको हिज्जे बताउने छ र तीन पटक दबाएमा यो वस्तुको |
नाम र मान क्लिप पाटीमा उतार्ने छ । |
| उस्तै वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpad8 | नेत्रवाणी+shift+i | चालू विचरण वस्तु जस्तै अर्कै वस्तुमा जानेछ । |
| पछिल्लो वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpad4 | नेत्रवाणी+control+j | हालको विचरण वस्तुको पछाडिको वस्तुमा सर्ने छ । |
| अघिल्लो वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpad6 | control+नेत्रवाणी+l | चालू विचरण वस्तुको अगाडी रहेको वस्तुमा सर्ने छ । |
| पहिलो वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpad2 | नेत्रवाणी+shift+comma | चालू विचरण वस्तुसित भएको पहिलो वस्तुमा जानेछ । |
| केन्द्रित वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpadMinus | नेत्रवाणी+backspace | हाल प्रणाली केन्द्रीयता भएको वस्तुमा जान्छ र समीक्षा कर्सरलाई प्रणाली Caret छ भने यसको स्थानमा |
लगेर राखि दिन्छ । |
| चालू विचरण वस्तुको सक्रियता | नेत्रवाणी+numpadEnter | नेत्रवाणी+enter | सुलसुलेले किटिक्क पार्दा अथवा Space Var दबाउँदा जे हुने हो सोही काम गर्ने गरी विचरण |
वस्तुलाई सक्रिय बनाउ छ । |
| प्रणाली केन्द्रीयता वा caret चालू समीक्षा स्थानमा जान | नेत्रवाणी+shift+numpadMinus | नेत्रवाणी+shift +backspace | एक पटक दबाउँदा प्रणाली केन्द्रीयता चालू |
विचरण वस्तुमा जान्छ दुई पटक दबाउँदा प्रणाली caret लाई समीक्षा कर्सरमा लैजान्छ । |
| विचरण वस्तुको आयतनको जानकारी | नेत्रवाणी+numpadDelete | नेत्रवाणी+delete | चालू विचरण वस्तु कोपर्दाको प्रतिशतमा आकार र पर्दाको देब्रे र सिरान कुनाबाट यसको दूरीका |
साथै यसको चौडाइ र उचाइ समेत बताउने छ । |
टिप्पणी: यहाँ उल्लिखित numpad कुञ्जीले कार्य गर्न numlock कुञ्जी बन्द गरेको हुनु पर्दछ ।
नेत्रवाणीले तपाइलाई चालू विचरण वस्तुमा ( पूर्ण समीक्षा सहित) रहेका सामाग्रीहरूका वर्ण, शब्द अथवा पङ्ति पढ्ने अनुमति प्रदान गर्दछ । विचरणको निर्दिष्ट पद्धति नभएका विन्डोज आदेश कन्सोल जस्ता अनुप्रयोगहरू caret का लागि धेरै नै महत् पूर्ण छ । उदाहरणका लागि तपाइले कुनै पनि पातोमा भएको लामो सन्देशहरू सजिलै समीक्षा गर्न सक्नु हुन्छ ।
समीक्षा कर्सरलाई हिडाउदा प्रणाली caret न हिँड्ने भएकोले तपाइले सम्पादन गर्ने अवस्थालाई यथावत् राखेर पाठलाई समीक्षा गर्न सक्नु हुन्छ । तर जब प्रणाली caret हिँड्ने गर्छ, समीक्षा कर्सर ले भने यसलाई पछ्याउने गरी निर्धारण गरिएको हुन्छ । यो अनुकूलतालाई उल्टाउन भने सकिन्छ ।
स्मरणीय छ कि ब्रेलमा भने केन्द्रीयता र caret लाई क्रमशः पाठ समीक्षा र वस्तुको विचरण मा निर्धारित गरेको हुन्छ । यदि तपाइ यसको सट्टा वस्तुको विचरण र पाठको समीक्षा चाहनु हुन्छ भने ब्रेललाई ब्रेलको मिलावट मा अभियोजन गर्नु होला ।
पाठ समीक्षाको लागि निम्न अनुसारका कुञ्जीहरू उपलब्ध छन् ।
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| समीक्षाको सिरानको पङ्तिमा जान | shift+numpad7 | नेत्रवाणी+7 | समीक्षा कर्सर पाठको सिरानको पङ्तिमा जान्छ । |
| समीक्षाको अघिल्लो पङ्तिमा जान | numpad7 | नेत्रवाणी+u | समीक्षा कर्सर चालू पङ्तिको अघिल्लो पङ्तिमा जानेछ । |
| चालू समीक्षाको जानकारी | numpad8 | नेत्रवाणी+i | समीक्षा कर्सर रहेको वर्तमान पङ्तिमा रहेको पाठको बारेमा बताउने छ । दुई पटक दबाएमा उक्त पङ्तिको हिज्जे बताउने छ । तीन पटक |
दबाएमा वर्णहरूको विवरण सहित उक्त पङ्तिको हिज्जे बताउने छ |
| समीक्षाको अगाडिको पङ्तिमा जान | numpad9 | नेत्रवाणी+o | वर्तमान पाठको अगाडीको पङ्तिमा जानेछ । |
| समीक्षाको पुछारको पङ्तिमा जान | shift+numpad9 | नेत्रवाणी+9 | समीक्षा कर्सरलाई पुछारको पङ्तिमा ले जान्छ । |
| समीक्षा पछाडिको शब्दमा जान | numpad4 | नेत्रवाणी+j | समीक्षा कर्सर पाठको चालू अघिल्लो शब्दमा सर्छ । |
| समीक्षामा रहेको शब्द जान्न| numpad5 | नेत्रवाणी+k | हाल समीक्षा कर्सर रहेको शब्द बताउने छ । दुई पटक दबाएमा उक्त शब्दको हिज्जे भन्ने छ र तीन पटक दबाएमा वर्णको विवरण सहित |
शब्दको हिज्जे भन्ने छ । |
| समीक्षा अगाडीको शब्दमा जान | numpad6 | नेत्रवाणी+l | वर्तमान पाठको अगाडीको शब्दमा जानेछ । |
| समीक्षा पङ्तिको सुरुमा जान | shift+numpad1 | नेत्रवाणी+shift+u | चालू पङ्तिको सुरुमा कर्सरलाई ले जान्छ । |
| समीक्षाको पछिल्लो वर्णमा जान | numpad1 | नेत्रवाणी+m | पाठको चालू पङ्तिमा रहेको समीक्षाको पछिल्लो वर्णमा जान्छ । |
| समीक्षामा रहेको वर्ण जान्न | numpad2 | नेत्रवाणी+comma | चालू पङ्तिमा समीक्षा कर्सर रहेको स्थानको वर्ण बताउने छ । दुई पटक दबाएमा वर्णको विवरण अथवा उदाहरण सहित उक्त वर्ण |
बताउने छ । तीन पटक दबाएमा उक्त वर्णको वर्ण संहिता सङ्ख्या बताउने छ । |
| समीक्षामा रहेको वर्णको अगिल्लो वर्णमा जान | numpad3 | नेत्रवाणी+dot | पाठको चालू पङ्तिमा रहेको समीक्षाको अघिल्लो वर्णमा जान्छ । |
| समीक्षा पङ्तिको अन्तिममा जान | shift+numpad3 | नेत्रवाणी+shift+o | चालू पङ्तिको अन्तिममा कर्सरलाई ले जान्छ । line of text |
| समीक्षामा रहेका सबैको वाचन | numpadPlus | नेत्रवाणी+shift+downArrow | चालू समीक्षाबाट तलका पाठहरूलाई पढ्ने छ । जति जति पढ्दै जान्छ, त्यति त्यति कर्सर पनि तल |
तल सर्दै जान्छ । |
| समीक्षा कर्सरबाट नक्कल उतार्ने कार्य | नेत्रवाणी+f9 | नेत्रवाणी+f9 | चालू समीक्षा कर्सर रहेको स्थानबाट अगाडिका पाठहरूको नक्कल सार्ने छ । नेत्रवाणीले यथार्थमा नक्कललाई तपाइले कहाँ टाँस्ने |
हो सो कुरा न बताए सम्म नक्कल उतार्ने काम भने गरेको हुँदैन । |
| समीक्षा कर्सरमा नक्कल सार्ने काम | नेत्रवाणी+f10 | नेत्रवाणी+f10 | हाल समीक्षा कर्सर रहेको स्थानमा पहिले समीक्षा कर्सरबाट नक्कल उतार्न भनिएका पाठहरूको नक्कल टाँस्ने छ । यसलाई |
दबाए पछि मात्रै विन्डोजले क्लिप पाटीमा पाटहरूको नक्कल सार्ने छ । |
| पाठको बनावटको जानकारी | नेत्रवाणी+f | नेत्रवाणी+f | हाल समीक्षा कर्सर रहेको स्थानका वर्णको बनावट बताउने छ । |
टिप्पणी: यहाँ उल्लिखित numpad कुञ्जीले कार्य गर्न numlock कुञ्जी बन्द गरेको हुनु पर्दछ । यी आदेशहरूलाई सम्झिन सजिलो होस् भनेर आधारभूत पाठ समीक्षा आदेशहरू लाई तीन हरफ र तीन महल भएको तालिकामा तल देखाएको छ । तल देखि माथि पङ्ति, शब्द र वर्ण र दायाँ देखि बायाँ पछिल्लो, चालू र अघिल्लो उक्त तालिका निम्न अनुसार छ ।
| पछिल्लो पङ्ति | चालू पङ्ति | अघिल्लो पङ्ति |
| पछिल्लो शब्द | चालू शब्द | अघिल्लो शब्द |
| पछिल्लो वर्ण | चालू वर्ण | अगिल्लो वर्ण |
जब तपाइले कुनै एउटा कागजातमा रहेका विभिन्न वस्तु का सामाग्रीहरूको समीक्षा गर्नु हुन्छ, कुनै वस्तुमा भने यस भित्र रहेका सामाग्रीहरूको पनि समीक्षा गर्न सकिन्छ । तपाइलाई जटिल कागजातहरूका सम्पूर्ण सामाग्रीहरू र अनुप्रयोगहरूमा भएका विन्डोजहरूको समीक्षा गर्ने अनुमति हुनेछ । पर्दामा देखा पर्ने विन्डोजका पाठहरू को समीक्षा गर्न सकिने अवस्थालाई नै पुर्ण समीक्षा भनिन्छ । यो कतिपय दृष्टि वाचकहरूमा भएका पर्दा समीक्षा अथवा सुलसुले कर्सरको कार्य शैली जस्तै हो ।
जब तपाइ पूर्ण समीक्षामा जानु हुन्छ, तपाइ चालू विचरण वस्तु को स्थानमा रहनु हुन्छ ।. यदि तपाइले वस्तु विचरण गर्नु भएको छैन भने, यो त्यो वस्तु हुने छ जसको प्रणाली केन्द्रीयता #SystemFocus] हुने छ । उदाहरणको लागि, यदि विचरण वस्तु एउटा टाँक छ भने तपाइ सामान्यतया उक्त टाँकको पाठमा हुनु हुनेछ । पूर्ण समीक्षामा तपाइ यसको पाठलाई पाठ समीक्षा आदेश को प्रयोग गरी समीक्षा गर्न सक्नु हुन्छ । तपाइ उक्त वस्तुलाई चालू समीक्षा कर्सर रहेको स्थानबाट सोझै वस्तुको विचरण को प्रयोग गर्न सक्नु हुन्छ ।
याद राखौं कि ब्रेलमा वस्तुको विचरण र पाठको समीक्षाको सट्टा केन्द्रीयता र caret लाई पूर्व निर्धारण गरिएको हुन्छ । यदि तपाइ यसमा वस्तुको विचरण र पाटको समीक्षा पूर्व निर्धारित होस् भन्ने चाहना राख्नु हुन्छ भने तपाइले यसलाई [ब्रेल को निर्धारण #BrailleTether] समीक्षामा अभियोजन गर्नु पर् छ ।
पूर्ण समीक्षामा जान र फर्कन निम्न कुञ्जी आदेशको प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| पूर्ण समीक्षामा जान | नेत्रवाणी+numpad7 | नेत्रवाणी+pageUp | तपाइ पाठ समीक्षा आदेश भित्र भएको खण्डमा चालू विचरण वस्तुलाई जहाँको त्यही राखेर पर्दा वा कागजातको समीक्षा गर्ने |
अनुमति प्रदान गर्दै पूर्ण समीक्षामा जान्छ |
| पूर्ण समीक्षाबाट वस्तुमा जान | नेत्रवाणी+numpad1 | नेत्रवाणी+pageDown | हाल पुर्ण समीक्षा कर्सर रहेको स्थानको पाठले प्रतिनिधित्व गरेको वस्तुमा विचरण हुन्छ । |
जब सुलसुलेलाई तपाइले यता उता घुमाउनु हुन्छ, नेत्रवाणीले यसको चुच्चोको मुनि पर्ने पाठहरूलाई पढ्ने गर्दछ । नेत्रवाणीले समर्थन गरे सम्म केही नियन्त्रकमा उक्त परिच्छेद आसपासका पाठहरूलाई पनि पढ्ने गर्छ नेत्रवाणीलाई सुलसुलेको चुच्चोको मुनि परेका वस्तुको प्रकृति जस्तै सुची, टाँक आदी पनि बताउन सक्ने गरी अभियोजन गर्न सकिन्छ । यो सुविधाबाट कहिले कही पुरै नदेख्ने व्यक्तिहरूले पाठ मात्रै सुनेर सबै कुरा थाहा पाउन नसकेको अवस्थामा फाइदा जनक हुने छ ।
नेत्रवाणीमा चालू सुलसुले रहेको स्थानको को-अर्डिनेटहरूमा आधारित भएर पर्दाको सापेक्षतामा यसको स्थान आवाजमा आएको परिवर्तनको माध्यमले थाहा पाउन सक्ने व्यवस्था गरेको छ ।
सुलसुले जति जति माथि छ त्यसैकै आधारमा टीँ गर्ने आवाजको पिच बढ्ने छ र जति जति सुलसुले दाय वा बायाँ भाग्ने छ , सोही अनुसार आवाज बज्ने छ । यी अतिरिक्त सुविधाहरूलाई नेत्रवाणीमा पूर्व निर्धारित गरिएको छैन । यदि तपाइ यी सुविधाहरूको प्रयोग गर्न चाहनु हुन्छ भने तपाइ नेत्रवाणी प्राथमिकता मेनु भित्र सुलसुलेको अनुकूलता पातोमा गएर यसलाई अभियोजन गर्न सक्नु हुन्छ । यद्यपि सुलसुलेलाई भौतिक रूपमा नै यताउता घुमाइन्छ, तर नेत्रवाणीमा केही कुञ्जीलाई सुलसुलेका कुञ्जीको रूपमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।:
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| देब्रे टाँक किटिक्क पार्न | numpadDivide | नेत्रवाणी+leftArrow | सुलसुलेको देब्रे टाँकलाई एक पटक किटिक्क गर्ने छ सामान्यतया गरिने दुई पटक किटिक्क गर्न यही कुञ्जीलाई दुई |
पटक लगातार दबाउनु पर्छ । |
| देब्रे टाँक रोक्का गर्न | shift+numpadDivide | नेत्रवाणी+shift+leftArrow | देब्रे टाँकलाई रोक्का गर्ने छ यसलाई फुक्का गर्न उही कुञ्जी फेरि दबाउनु होला । सुलसुलेलाई |
घिसार्नु पर्दा यो कुञ्जी दबाएर देब्रे टाँक रोक्का गरी या त सुलसुलेलाई भौतिक रूपमा घिसार्नु होला अथवा यसका अरू कुञ्जी चलाउनु होला । |
| दाहिने टाँक किटिक्क पार्न | numpadMultiply | नेत्रवाणी+rightArrow | नेत्रवाणी+leftArrow | सुलसुलेको देब्रे टाँकलाई एक पटक किटिक्क गर्ने छ |
| दाहिने टाँक रोक्का गर्न | shift+numpadMultiply | नेत्रवाणी+shift+rightArrow | दाहिने टाँकलाई रोक्का गर्ने छ यसलाई फुक्का गर्न उही कुञ्जी फेरि दबाउनु होला । |
सुलसुलेलाई घिसार्नु पर्दा यो कुञ्जी दबाएर दाहिने टाँक रोक्का गरी या त सुलसुलेलाई भौतिक रूपमा घिसार्नु होला अथवा यसका अरू कुञ्जी चलाउनु होला । |
| चालू विचरण वस्तुमा सुलसुलेको प्रवेश | नेत्रवाणी+numpadDivide | नेत्रवाणी+shift+f9 | सुलसुलेलाई चालू विचरण वस्तु र समीक्षा कर्सर रहेको स्थानमा ले जान्छ । |
| सुलसुलेको स्थानको वस्तुमा विचरण | नेत्रवाणी+numpadMultiply | नेत्रवाणी+shift+f10 | विचरण वस्तुलाई सुलसुले रहेको स्थानमा अवस्थित वस्तुमा पुर्याउँछ । |
जटिल खालका पढ्न मात्रै मिल्ने कागजातहरू जस्तै वेभ पेज आदी लाई उघार्ने मुद्रामा खोल्न सकिन्छ । यसमा Mozilla Firefox, Microsoft Internet Explorer, Google Chrome, Adobe Reader र Adobe Flash जस्ता कागजातहरू पर्छन् ।.
उघार्ने मुद्रामा हुँदा कागजातहरूका सामाग्रीहरू सामान्य रूपमा नै उपलब्ध हुने छन् जसलाई कर्सर कुञ्जीद्वारा साधारण पाठमा जस्तै गरी विचरण गर्न सकिन्छ । यो मुद्रामा नेत्रवाणीका सबै प्रणाली caret कुञ्जी आदेशबाटै कार्य गर्न सकिन्छ । जस्तै सबै पाठको प्रवचन, बनावटको जानकारी, तालिकामा विचरण आदेश आदी इत्यादि । समीक्षा गर्दै जाँदा भेट हुने पाठ पढ्नका अतिरिक्त यसका लिङ्क, शीर्षक, जस्ता महत् पूर्ण सूचना को जानकारी पनि दिइन्छ ।
कहिले कहि तपाइले यी कागजातहरूका नियन्त्रकहरूमा सोझै प्रवेश गर्नु पर्ने पनि हुन्छ । उदाहरणका लागि, तपाइ कुनै कागजातमा कुनै कुरा लेख्न चाहनु हुन्छ भने सोझै सम्पादन कोठा वा सुची मा जानु हुन्छ यस अवस्थामा सामान्य कर्सरलाई प्रयोग गरिन्छ । तपाइ यो कार्य प्रायः सबै जसो कुञ्जीहरू नियन्त्रकमा प्रेसित हुने केन्द्रीयता मुद्रामा गएर गर्नु हुन्छ । उघार्ने मुद्रामा हुँदा नेत्रवाणी स्वतः केन्द्रीयता मुद्रामा जान्छ यदि तपाइले कुनै निर्दिष्ट नियन्त्रकमा रह दा tab अथवा किटिक्क पार्नु भयो बने यसले सामान्य रूपमा कार्य गर्ने छ । यसको सट्टा कुनै पनि नियन्त्रकमा tab वा किटिक्क गर्दा यसलाई केन्द्रीयता मुद्रा बाट उघार्ने मुद्रामा फेरी फर्केर जानु पर्दैन । तपाइले केन्द्रीयता मुद्रामा जान enter अथवा space कुञ्जी दबाएर चाहेको नियन्त्रकमा आवश्यक कार्य गर्न सक्नु हुन्छ । escape कुञ्जीलाई दबाएमा फेरी उघार्ने मुद्रामा स्वतः फर्किन्छ । यसका अतिरिक्त तपाइ आफैले सोझै केन्द्रीयता मुद्रामा जान सक्नु हुन्छ । यदि यसरी मानवीय रूपले तय गरेको केन्द्रीयता मुद्रा फेरी मानवीय रूपले न उल्टाए सम्म कायम रहि रहन्छ ।
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| उघार्ने र केन्द्रीयता मुद्राको साटो फेरो | नेत्रवाणी+space | उघार्ने मुद्रा र केन्द्रीयता मुद्रामा साटिने गर्छ । |
| केन्द्रीयता मुद्राको वहिर्गमन | escape | यदि यस अघि केन्द्रीयता मुद्रामा स्वतः आएको हो भने फेरी उघार्ने मुद्रामा नै फर्किन्छ |
| उघार्ने मुद्राका कागजातहरूको ताजकी करण | नेत्रवाणी+f5 | चालू कागजातहरूका सामाग्रीहरूलाई फेरी बहन गर्छ (यदी केही सामाग्रीहरू कागजातहरूबाट छुटे जस्तो लागेमा) |
| फेला पार्न | नेत्रवाणी+control+f | चालू कागजातमा भएका कुनै पाठहरू फेला पार्नु छ भने यसलाई लेख्न र खोज्नका लागि आवश्यक पर्ने पातो पल्टाउने छ । |
| अर्को फेला पार्न | नेत्रवाणी+f3 | उही कागजातमा अगाडि ठाउँमा भएको विगतमा खोजिएको पाठ खोज्न यसको प्रयोग गरिन्छ । |
| अघिल्लो फेला पार्न | नेत्रवाणी+shift+f3 | उही कागजातमा पछाडि ठाउँमा भएको विगतमा खोजिएको पाठ खोज्न यसको प्रयोग गरिन्छ । |
नेत्रवाणी उघार्ने मुद्रामा भएको बेला निश्चित कागजातहरूमा चाँडो विचरणको लागी भनेर सोझै उफ्रन मिल्ने गरी एक अक्षरीय विचरणको व्यवस्था पनि गरिएको छ ।
तलका कुञ्जीहरूले उपलब्ध अगाडिको तत्त्वमा सर्ने अथवा shift सहित दबाएमा पछाडिको सोही तत्त्वमा सर्ने व्यवस्था गरेको छ ।
तालिका र सुचीका सुरु अथवा अन्तिम तत्त्वहरूमा सोझै जानका लागी:
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| सुरुको एकाईमा जानका लागि | shift+अल्पविराम | तालिका सुची जस्ता लिङ्कहरूका सुरुका एकाइहरू स्थानमा कर्सर जाने छ । |
| विगतको सामाग्रीको अन्तमा जान | comma | विगतमा गएका (सुची, तालिका, इत्यादि) वस्तुमा रहेको caret बसेको स्थानको अन्तिम सामाग्रीमा जान्छ । |
तत्त्वहरूको सुचीले कागजातमा भएका सबै लिङ्कहरू, शीर्षकहरू अथवा कित्ताहरू को सुची उपलब्ध गराउ छ । रेडियो टाँकले यी सामाग्रीहरूमा फन्को मार्ने सुविधा उपलब्ध गराउ छ र उक्त पातोमा सम्पादन क्षेत्र पनि उपलब्ध हुनेछ जसले तपाइलाई निश्चित पृष्ठमा भएको वस्तु खोज्ने सुविधा पनि दिनेछ । तपाइले कुनै पातोमा भएका एउटा सामाग्रीलाई चयन गरे पछि सोही सामाग्रीलाई सक्रिय गराउन उपलब्ध गराएको टाँकलाई प्रयोग गर्न सक्नु हुन्छ
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| उघार्ने मुद्राका तत्त्वहरू list | नेत्रवाणी+f7 | चालू कागजातमा भएका तत्त्वहरू जस्तै लिङ्कहरू,शीर्षकहरू र कित्ताहरू को सुची देखाउने छ । |
Adobe Flash र Sun Java जस्ता प्रविधि को प्रयोग गरी पृष्ठहरूमा सामाग्रीहरूलाई समावेश गर्न सकिन्छ । उघार्ने मुद्रामा यस्ता सामाग्रीहरू सित जम्का भेट भएमा नेत्रवाणीले यस्ता टाँसिएका वस्तुको जानकारी दिने छ । यस्ता टाँसिएका वस्तु सित तपाइले enter कुञ्जी दबाएर अन्तर क्रिया गर्न सक्नु हुन्छ । यदि यी वस्तुहरू विचरण योग्य छन् भने तपाइ अरू सामान्य अनुप्रयोगमा जस्तै गरी यस सित अन्त्र क्रिया गर्न सक्नु हुन्छ । यस्ता टाँसिएका वस्तुहरू भएका पृष्ठहरूमा फर्केका लागि छुट्टै कुञ्जी आदेशको व्यवस्था पनि गरिएको छ ।
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| उघार्ने मुद्राको कागजातमा फर्कन | नेत्रवाणी+control+space | चालू टाँसिएको वस्तुबाट यो वस्तुलाई टाँस्ने कागजातमा फर्कन्छ । |
नेत्रवाणीमा केही अनुप्रयोग विशेष अतिरिक्त आदेशहरू पनि समाविष्ट गरिएका छन् । यसले सामान्य दृष्टि वाचकको सहयोगमा मात्रै कार्य सम्पादन गर्न नसकिने केही निर्दिष्ट कामलाई सहज बनाउन अथवा यीनिहरूमा पहुँच पुर्याउन सहयोग हुनेछ ।
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| बाँकी समयको जानकारी | control+shift+r | यदी कुनै ट्रयाक हाल बजिरहेको छ भने यसको बज्न बाँकी समय बताउने छ । |
टिप्पणी: बाँकी रहेको समय बताउने द्रुतमार्ग केवल फूबारमा निर्धारित गरिएको पदावली बनावटमा मात्रै काम गर्छ । स्थिति पङ्ति
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| हालैका सन्देश बताउ | नेत्रवाणी+control+1-4 | १ देखि ४ सम्मका सङ्ख्या दबाएको आधारमा हालैका सन्देशहरू मद्ये जुन सङ्ख्या दबाएको हो उही स्थानको सन्देश बताउने छ । उदाहरणका |
लागि नेत्रवाणी+control+2 हालैका सन्देशहरू मद्य दोस्रो सन्देश बताउने छ । |
| नाम | कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|
| टिप्पणी विन्डोजको जानकारी | control+shift+c | टिप्पणी विन्डोजमा भएका टिप्पणीको बारेमा जानकारी दिनेछ । |
| स्वचालित टिप्पणी विन्डोजको जानकारी | control+shift+a | स्वचालित टिप्पणी विन्डोजमा भएका टिप्पणीहरूको बारेमा जानकारी दिने छ । |
<<<<<<< .mine ======= >>>>>>> .r6224 अधिकांश अनुकूलताहरू नेत्रवाणी मेनु भित्रको प्राथमिकताहरू भन्ने उप-मेनु मा गएर परिवर्तन गर्न सकिन्छ । सबै नेत्रवाणी का अनुकूलताहरूको पातोमा परिवर्तन गरे पछि 'ठीक' टाँकलाई दबाउनु होला । कुनै परिवर्तनहरूलाई रद्द गर्नु परेमा 'रद्द गर' भन्ने टाँकलाई अथवा Escape कुञ्जीलाई दबाउनु होला । केही अनुकूलताहरूलाई तलका खण्डहरूमा सन्दर्भ मिलेको स्थानमा उल्लिखित गरे अनुसारका द्रुतमार्गको प्रयोग गर्न पनि सकिन्छ ।
सामान्य अनुकूलता प्राथमिकता पातोमा राखिएको छ । यसमा निम्न अनुसारका विकल्पहरूको व्यवस्था गरिएको छ ।
नेत्रवाणीमा यसका प्रारूप र सन्देशहरू देखाउन वा वाचन गर्नका लागि प्रयोग गरिने भाषाको चयन गर्नका निमित्त कम्बो बाकसमा भाषा चयन विकल्प रोज्ने प्रावधान राखिएको छ । यसमा धेरै भाषाहरू संलग्न छन् ।, तर उपभोक्ताले कायम गरेको विन्डोजको भाषा नेत्रवाणीको पूर्व निर्धारित भाषा हुने छ ।
ख्याल राखौं कि भाषा परिवर्तन गरे पछि नेत्रवाणीलाई पुनः सुरुवात गर्नु पर्छ । नेत्रवाणीले भाषामा परिवर्तन गर्न साथ तपाइलाई पुनः सुरुवात गर्ने हो भनेर सोध्ने छ । 'हो' भन्ने टाँकलाई दबाउनु होला, नेत्रवाणी स्वतः सुरुवात हुनेछ ।
चेक कोठाको रूपमा रहेको यो विकल्प नेत्रवाणीलाई बन्द गर्दा चालू अवस्थामा रहेको अभियोजनलाई बचत गर्ने वा नगर्ने भनेर रोज्न प्रयोग गरिन्छ । यदी टिक लगाइयो भने अर्को पटक यसलाई खोल्दा यही अभियोजन कायम रहेको हुनेछ ।
नेत्रवाणीले बहिर्गमन गर्नु अगाडि बन्द गर्न चाहेको हो वा होइन भनि सोध्ने सन्देश पातो देखाउने कि नदेखाउने भनि रोज्ने यो विकल्प चेक कोठाको रूपमा छ । यदी टिक लगाइयो भने बहिर्गमन हुनु पूर्व नेत्रवाणीले 'के तपाइले नेत्रवाणीलाई बन्द गर्न नै चाहनु भएको हो?" भनि सोध्ने छ "
नेत्रवाणी कति बेला आरम्भ गर्ने भनि तय गर्ने यो विकल्प कम्बो बाकसका सुचीको रूपमा रोज्न मिल्ने गरि राखिएको छ । सामान्य तयार उपभोक्ताले यो विकल्पलाई रोजि रहनु पर्दैन । यदि तपाइ यसमा कतै उडुसहरू छन् कि भनि खान तलासी गरेर जानकारी दिन चाहनु हुन्छ भने यो विकल्पमा रोज्ने काम गर्नु होला ।
यदि यो विकल्पलाई सक्षम बनाइयो भने विन्डोज आरम्भ हुना साथ नेत्रवाणी पनि स्वतः सुरु हुने छ । यो विकल्प केवल कल्पयन्त्रमा भित्र्याइएको नेत्रवाणीको प्रतिमा मात्रै उपलब्ध हुनेछ ।
यदि उपभोक्ताको नाम र गोप्य शब्द लेखे पछि मात्रै विन्डोज आरम्भ हुने गरि अभियोजन गरिएको छ र यो विकल्पलाई तपाईले सक्षम बनाउनु भयो भने नेत्रवाणी विन्डोज आरम्भ पर्दा सितै सुरु हुनेछ । यो विकल्प केवल कल्पयन्त्रमा भित्र्याइएको नेत्रवाणीको प्रतिमा मात्रै उपलब्ध हुनेछ ।
यो विकल्पको टाँकलाई दबाइयो भने चालू नेत्रवाणी प्रयोग कर्ताको अभियोजनलाई यसले आफ्नो प्रणालीको अभियोजनहरू जस्तै नेत्रवाणीको आरम्भ, उपभोक्ता खाताको नियन्त्रण र अरू सुरक्षित विन्डोज पर्दा इत्यादि का अभियोजन थैलीहरूमा बचत गर्ने छ । यी सबै अभियोजनहरू प्रणाली थैलीमा हस्तान्तरित भएको यकिन गर्न पहिले चालू अभियोजनहरूलाई control+नेत्रवाणी+c कुञ्जी दबाएर अथवा नेत्रवाणी मेनुको 'अभियोजनलाई बचत गर' भन्ने उप-मेनुमा गएर बचत गर्नु होला । यो विकल्प केवल कल्पयन्त्रमा भित्र्याइएको नेत्रवाणीको प्रतिमा मात्रै उपलब्ध हुनेछ ।
यदि यो विकल्पलाई सक्षम बनाएको छ भने नेत्रवाणीको नयाँ संस्करण डाउनलोडका लागि वेभ साईटमा उपलब्ध हुना साथ तपाइलाई यसको जानकारी दिइने छ । तपाईले व्यक्तिगत रूपमा नेत्रवाणी मेनु भित्रको सहयोग उप-मेनुमा गएर 'अद्यावधिक जाँच' भन्ने विकल्प पनि रोज्न सक्नु हुन्छ ।
नेत्रवाणीले प्रयोग गर्ने संश्लेषको यकिन गर्न प्राथमिकता मेनु भित्रको संस्लेषक उप-मेनुमा गएर संस्लेषक पातोमा निर्धारित गर्नु पर्दछ । एक पटक आफूलाई मन लागेको संश्लेषक छानेर 'ठीक' टाँकलाई दबाए पछि नेत्रवाणीले उक्त शंश्लेषकलाई बहन गर्ने छ । यदी चयन गरिएको संश्लेषकलाई बहन गर्न सकिएन भने तपाइलाई यसको सूचना दिइने छ र पुरानै संश्लेषकले निरन्तरता पाउनेछ ।
नेत्रवाणीले वचन प्रतिफलका लागि प्रयोग गर्ने संश्लेषको चयन गर्न यो विकल्पले रोज्ने अवसर प्रदान गर्ने छ ।
नेत्रवाणीले समर्थन गर्ने संश्लेषको सुची जान्न कृपया [संश्लेषक समर्थित वाचन #SupportedSpeechSynths] खण्डमा हेर्नु होला ।
यो सुचीमा सधैँ देखा पर्ने एउटा विशेष सामाग्री 'मौनता' हो जुन विकल्प नेत्रवाणीलाई मौन राख्नु पर्दा रोजिन्छ । यो विकल्प नेत्रवाणीलाई ब्रेलमा चलाउन चाहने अथवा नेत्रवाणीको विकासमा संलग्न देख्ने क्षमता भएका वाचन पटल चलाउन मन पराउने मानिसहरू लाई काम लाग्छ ।
यो विकल्पले तपाइले रोजेको ध्वनि कार्ड मार्फत नेत्रवाणीले चयन गरिएको संश्लेषकलाई आवाजको प्रतिफल दिन अह्राउने छ ।
प्राथमिकता मेनु भित्र रहेको आवाजको अनुकूलता उप-मेनुमा जाँदा तपाइले चाहेको आवाज रोज्ने विकल्प पातो पाउनु हुनेछ । जहाँबाट पनि वाचनलाई वैकल्पिक रूपमा नियन्त्रण गर्ने उपाय हेर्न संश्लेषक अनुकूलता चक्र खण्डमा जानु होला ।
आवाजको अनुकूलता पातोमा निम्न विकल्पहरू विद्यमान छन् ।
यो पातो पल्टाउन साथ पहिलो विकल्प स्वरूप स्थापित संश्लेषकमा उपलब्ध सबै आवाजहरू कम्बो बाकस सुचीको रूपमा उपलब्ध हुनेछन् । तपाइ वाण कुञ्जीहरूलाई चलाएर विभिन्न आवाजहरू सुन्न र रोज्न सक्नु हुन्छ । बायाँ र माथि वाणको प्रयोग गरी सुचीमा माथितिर रहेका र दाहिने वा तल वाणको प्रयोग गरी तल तिर रहेका आवाजहरूको चयन गर्न सकिन्छ ।
यदि तपाइ नेत्रवाणी सित पोको पारेर पठाएको ईस्पिक नामको संश्लेषको प्रयोग गर्दै हुनु हुन्छ भने यसमा उपलब्ध आयामहरूको विकल्प रोज्न कम्बो बाकस भित्रका विभिन्न आयामहरू मध्ये कुनैलाई रोज्न सक्नु हुन्छ । इस्पिक संश्लेषकमा उपलब्ध आयामहरूले फरक शैलीको ध्वनि प्रदान गर्ने हुनाले झन्डै आवाज जस्तै मान्न सकिन्छ । केही आयामहरूले पुरुषको जस्तै, केही आयामहरूले महिलाको जस्तै, केही आयामहरूले भ्यागुतोको जस्तै र कानेखुसी गरेको जस्तै आवाज दिने छन्
यो विकल्पले तपाइलाई आवाजको दर परिवर्तन गर्ने सुविधा प्रदान गर्दछ । यसमा ० देखि १०० सम्म चयन गर्न सकिने सू लुली राखिएको छ । ० भनेको सबै भन्दा ढिलो र १०० भनेको तिब्रतम दर हो ।
यो विकल्पले तपाइलाई चालू आवाजको पीच परिवर्तन गर्ने सुविधा प्रदान गर्दछ च । यसमा ० देखि १०० सम्म चयन गर्न सकिने सू लुली राखिएको छ । ० भनेको सबै भन्दा मलिन र १०० भनेको सबै भन्दा तीखो पिच हो ।
स्वरको आयतन रोज्ने यो विकल्पमा ० देखि १०० सम्म चयन गर्न सकिने सू लुली राखिएको छ । ० भनेको सबै भन्दा मसिनो आवाज र १०० भनेको सबै भन्दा चर्को आवाज हो ।
पिचमा उतार चढाव रोज्ने यो विकल्प यहाँ सुलूलीको रूपमा राखिएको छ । यो विकल्पले तपाइलाई संश्लेषक वाचनको उतार-चढाव निर्धारण गर्न सुविधा प्रदान गर्छ । यस्तो सुविधा हाल केवल ईस्पीक संश्लेषकमा मात्रै उपलब्ध छ ।
यो विकल्पले तपाइलाई नेत्रवाणीले पाठको भाषाको आधारमा स्वतः संश्लेषको भाषा पनि साटो फेरो गर्ने वा नगर्ने भनेर रोज्ने अवसर प्रदान गर्छ । यो विकल्प सक्षम अवस्थामा निर्धारित गरिएको छ । हाललाई केवल ईस्पिकले मात्रै स्वतः भाषा अनुसारको संश्लेषको परिवर्तन गर्ने सुविधा उपलब्ध गराएको छ ।
यदी स्वतः भाषाको परिवर्तनको विकल्प रोजिएको छ भने, यो चेक कोठामा टिक लगाएर तपाइले भाषिकामा साटो फेरो गर्न सक्नु हुन्छ । यो विकल्पलाई असक्षम रूपमा पूर्व निर्धारित गरिएको छ ।
कुञ्जी: नेत्रवाणी+p
यो विकल्पले तपाइलाई कुन कुन चिन्ह र सङ्केतहरूलाई शब्दको रूपमा उच्चारण गर्ने भनि रोज्ने अवसर प्रदान गर्छ । जस्तै -यदि 'सबै' भन्ने विकल्प रोजियो भने सबै चिन्ह सङ्केतहरू शब्दको रूपमा नेत्रवाणीले वाचन गर्ने छ । यो विकल्प चालू संश्लेषकमा मात्रै नभएर सबैमा लागू हुन्छ ।
यो विकल्पले नेत्रवाणीले capital अक्षर भेट्टाउँदा पिचमा कति प्रतिशत बढाएर आवाज दिइयोस् भनेर तपाइ चाहना राख्नु हुन्छ त्यही अङ्क लेख्ने सम्पादन कोठा प्रदान गर्दछ । यो अङ्क प्रतिशतमा हुन्छ जहाँ ऋणात्मक मानले पिच घटाउँछ र धनात्मक मानले यसलाई बढाउँछ । यदि पिचमा कुनै घट बढ गर्नु छैन भने ० प्रतिशत लेख्नु होला ।
This setting is a checkbox that, when checked, tells नेत्रवाणी to say the word "cap" before any capital letter when spoken as an individual character such as when spelling. Usually, नेत्रवाणी raises the pitch slightly for any capital letter, but some synthesizers may not support this well, so perhaps this option may be of use.
If this checkbox is checked, नेत्रवाणी will make a small beep each time it encounters a capitalized character by itself. Like the "say cap for capitals" checkbox, this is useful for Synthesizers that can't change their pitch for capital letters.
Some words consist of only one character, but the pronunciation is different depending on whether the character is being spoken as an individual character (such as when spelling) or a word. For example, in English, "a" is both a letter and a word. This option allows the synthesizer to differentiate between these two cases if the synthesizer supports this. Most synthesizers do support it.
This option should generally be enabled. However, some Microsoft Speech API synthesizers do not implement this correctly and behave strangely when it is enabled. If you are having problems with the pronunciation of individual characters, try disabling this option.
If you wish to quickly change speech settings without going to the Voice settings dialog, there are some नेत्रवाणी key commands that allow you to move through the most common speech settings from anywhere while running NVDA:
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| अघिल्लो संश्लेषक अनुकूलतामा जान | नेत्रवाणी+control+rightArrow | नेत्रवाणी+control+rightArrow | चालू अवस्थामा रहेको संश्लेषकलाई पोको पारेर सुचीमा अगाडी रहेको (अन्तिम भए पहिलो) संश्लेषकको अनुकूलतामा जान्छ । |
| पछिल्लो संश्लेषक अनुकूलतामा जान | नेत्रवाणी+control+leftArrow | नेत्रवाणी+control+leftArrow | चालू अवस्थामा रहेको संश्लेषकलाई पोको पारेर सुचीमा पछाडी रहेको (पहिलो भए अन्तिम) संश्लेषकको अनुकूलतामा जान्छ । |
| चालू वाचनको अनुकूलतामा वृद्धी | नेत्रवाणी+control+upArrow | नेत्रवाणी+control+upArrow | चालू वाचन अनुकूलतामा वृद्धि गर्ने छ । जस्तै दरमा वृद्धि, अर्को आवाजको चयन, आयतनमा वृद्धी इत्यादी । |
| चालू वाचनको अनुकूलतामा कमी | नेत्रवाणी+control+downArrow | नेत्रवाणी+control+downArrow | चालू वाचन अनुकूलतामा कमी ल्याउने छ । जस्तै दरमा कमी, पछिल्लो आवाजको चयन, आयतनमा कमी इत्यादी । |
The braille settings dialog box can be invoked by going to the preferences menu and then to the braille settings option.
The first option you will come upon in the braille settings dialog is a combo box that says "braille display". You will be presented with several options depending on what braille display drivers are available on your system. Move between these options with the arrow keys.
No braille means that you are not using braille.
Please see the Supported Braille Displays section for more information about supported braille displays.
The next option you will come to in this dialog is the braille table combo box. In this combo box, you will find braille tables for different languages. You can move from braille table to braille table in the list by using the arrow keys.
This option allows the word that is under the cursor to be displayed in non-contracted computer braille.
This option is a numerical field that allows you to change the blink rate of the cursor in milliseconds.
This option is a numerical field that controls how long system messages are displayed on the braille display.
कुञ्जी: नेत्रवाणी+control+t
This option allows you to choose whether the braille display will follow the system focus, or whether it follows the navigator object / review cursor.
If enabled, braille will be displayed by paragraphs instead of lines. Also, the next and previous line commands will move by paragraph accordingly. This means that you do not have to scroll the display at the end of each line even where more text would fit on the display. This may allow for more fluent reading of large amounts of text. It is disabled by default.
कुञ्जीपाठिको अनुकूलता परिवर्तन गर्ने यो विकल्प प्राथमिकता मेनु भित्र 'कुञ्जीपाटीको अनुकूलता' भन्ने उप-मेनुको रूपमा उपलब्ध छ । यसमा निम्न अनुसारका विकल्पहरू विद्यमान छन् ।
नेत्रवाणीमा कुञ्जीको रूपरेखा रोज्न कम्बो बाकसको रूपमा यो विकल्प उपलब्ध छ । हाल नेत्रवाणीमा डेस्कटप र ल्यापटप गरी दुई वटा विकल्पहरू उपलब्ध छन् ।
यदी यो चेक कोठामा टिक लगाइयो भने capslock कुञ्जी नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जीको रूपमा परिवर्तित हुनेछ ।
यदी यो चेक कोठामा टिक लगाइयो भने सामान्यतया वाण कुञ्जीहरू भन्दा माथि र home एवम् end) कुञ्जी नजिकै राखिने गरेको विस्तारित insert कुञ्जी नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जी हुनेछ ।
यदी यो चेक कोठामा टिक लगाइयो भने number pad को insert कुञ्जी नेत्रवाणी परिवर्तक कुञ्जीको रूपमा परिवर्तित हुनेछ ।
कुञ्जी: नेत्रवाणी+2
सक्रिय बनाएको खण्डमा नेत्रवाणीले कुञ्जीपाटीमा टङ्कण गरेको वर्ण बताउने छ ।
कुञ्जी: नेत्रवाणी+3
सक्रिय बनाएको खण्डमा नेत्रवाणीले कुञ्जीपाटीमा टङ्कण गरेको शब्द बताउने छ ।
यदी यो विकल्पलाई योग्य बनाएको छ र caps lock कुञ्जीलाई खुल्ला राखी Shift कुञ्जी दबाउँदै साना अक्षर लेख्ने प्रयास गरियो भने नेत्रवाणीले टीँ गरेर सूचना दिनेछ । सामान्यतया caps lock लाई खुल्ला राखी Shift कुञ्जी दबाउने कार्य गरिँदैन । तर यस्तो नमिल्ने कुरा अनजानमा हुन जान्छ त्यसैले यो विकल्प राखिएको हो ।
कुञ्जी: नेत्रवाणी+4
यदि यसलाई सक्षम बनाइयो भने नेत्रवाणीले गैह्र वर्णीय टङ्कण कुञ्जीहरूलाई बताउने छ । मूलतः यो विकल्प control र अर्को अक्षरको समीकरण जस्ता कुञ्जी दबाउँदा सक्रिय हुन जान्छ ।
सुलसुलेको अनुकूलता सम्बन्धी जानकारी प्राथमिकता मेनु भित्र सुलसुलेको अनुकूलता उप-मेनुमा राखिएको छ । यसमा निम्न अनुसारका सामाग्रीहरू राखिएका छन् ।
यो विकल्पमा एउटा चेक कोठा राखिएको छ जसलाई टिक लगायो भने सुलसुलेको आकृतिमा परिवर्तन आएको खण्डमा नयाँ बनेको आकृति बताउने छ । कहिले काहीं विन्डोजको कुनै एउटा नियन्त्रकबाट अर्को नितान्त फरक प्रकृतिको नियन्त्रकमा सुलसुलेको चुच्चोले प्रवेश गर्यो भने यसको आकृति फेरिन जान्छ ।
| Desktop key | नेत्रवाणी+m |
| Laptop key | नेत्रवाणी+shift+m |
When enabled, नेत्रवाणी will announce the text currently under the mouse pointer, as you move it around the screen. This allows you to find things on the screen, by physically moving the mouse, rather than trying to find them through object navigation.
If नेत्रवाणी is set to announce the text under the mouse as you move it, this option allows you to choose exactly how much text will be spoken. The options are character, word, line and paragraph.
If this checkbox is checked, नेत्रवाणी will announce the role (type) of object as the mouse moves in side it.
Checking this checkbox makes नेत्रवाणी play beeps as the mouse moves, so that the user can work out where the mouse is in regards to the dimensions of the screen.
If the "play audio coordinates when mouse moves" checkbox is checked, then checking this checkbox means that the volume of the audio coordinates beeps is controled by how bright the screen is under the mouse. This setting is unchecked by default.
Found in the Preferences menu under "Review Cursor...". This dialog contains the following options:
| Desktop key | नेत्रवाणी+7 |
| Laptop key | नेत्रवाणी+control+7 |
When enabled, The review cursor will always be placed in the same object as the current system focus as it changes.
Key: नेत्रवाणी+6
When enabled, the review cursor will automatically be moved to the position of the System caret each time it moves.
When enabled, the review cursor will follow the mouse as it moves.
When enabled, नेत्रवाणी will filter the hierarchy of objects that can be navigated to exclude objects that aren't of interest to the user; e.g. invisible objects and objects used only for layout purposes.
Found in the Preferences menu under "Object Presentation...". This dialog box contains the following options:
A checkbox that when checked tells नेत्रवाणी to report tool tips as they appear. Many Windows and controls show a small message (or tool tip) when you move the mouse pointer over them, or sometimes when you move the focus to them.
This checkbox when checked tells नेत्रवाणी to report help balloons as they appear. Help Balloons are like tool tips, but are usually larger in size, and are associated with system events such as a network cable being unplugged, or perhaps to alert you about Windows security issues.
When this checkbox is checked, नेत्रवाणी will include the shortcut key that is associated with a certain object or control when it is reported. For example the File menu on a menu bar may have a shortcut key of alt+f.
This option lets you choose whether you wish to have an object's position (e.g. 1 of 4) reported when moving to the object with the focus or object navigation.
If reporting of object position information is turned on, this option allows नेत्रवाणी to guess object position information when it is otherwise unavailable for a particular control.
When on, नेत्रवाणी will report position information for more controls such as menus and toolbars, however this information may be slightly inaccurate.
Uncheck this checkbox if you don't wish to have the description reported along with objects.
| Desktop key | नेत्रवाणी+u |
| Laptop key | नेत्रवाणी+control+f2 |
This option controls how नेत्रवाणी reports progress bar updates to you.
It has the following options:
This is an option that, when checked, tells नेत्रवाणी to keep reporting a progress bar, even if it is not physically in the foreground. If you minimize or switch away from a window that contains a progress bar, नेत्रवाणी will keep track of it, allowing you to do other things while नेत्रवाणी tracks the progress bar.
Key: नेत्रवाणी+5
Toggles the announcement of new content in particular objects such as terminals and the history control in chat programs.
The Browse Mode settings dialog can be found in the Preferences menu, under "Browse mode...".
The dialog contains the following options:
This field sets the maximum length of a line in browse mode (in characters).
This field sets the amount of lines you will move by when pressing page up or page down while in browse mode.
Key: नेत्रवाणी+v
This option allows you to specify whether content in browse mode should place content such as links and other fields on their own line, or if it should keep them in the flow of text as it is visually shown. If the option is enabled then things will stay as they are visually shown, but if it is disabled then fields will be placed on their own line.
This checkbox toggles the automatic reading of a page after it loads in browse mode. This option is enabled by default.
When disabled this option makes नेत्रवाणी only report tables that contain tabular data (where it makes sense to know that this is a table). But if enabled, नेत्रवाणी will also report tables used purely for visual presentation.
Please see the options in the Document Formatting Settings dialog to configure the fields that are reported when navigating, such as links, headings and tables.
This option allows focus mode to be invoked if focus changes. For example, when on a web page, if you press tab and you land on a form, if this option is checked, focus mode will automatically be invoked.
This option, when checked, allows नेत्रवाणी to enter and leave focus mode when using arrow keys. For example, if arrowing down a webpage and you land on an edit box, नेत्रवाणी will automatically bring you into focus mode. If you arrow out of the edit box, नेत्रवाणी will put you back in browse mode.
If this option is enabled, नेत्रवाणी will play special sounds when it switches between browse mode and focus mode, rather than speaking the change.
This dialog box is found in the Preferences menu, under "Document Formatting...".
Most of the checkboxes in this dialog are for configuring what type of formatting you wish to have reported as you move the cursor around documents. For example, if you check the report वर्णाकृति name checkbox, each time you arrow onto text with a different font, the name of the वर्णाकृति will be announced.
You can configure reporting of:
If enabled, this setting tells नेत्रवाणी to try and detect all the formatting changes on a line as it speaks it, even if doing this may slow down NVDA's performance.
By default, नेत्रवाणी will detect the formatting at the position of the System caret / Review Cursor, and in some instances may detect formatting on the rest of the line, only if it is not going to cause a performance decrease.
Enable this option while proof reading documents in applications such as Microsoft Word, where formatting is important.
The speech dictionaries menu (found in the Preferences menu) contains dialogs that allow you to manage the way नेत्रवाणी pronounces particular words or phrases. There are currently three different types of speech dictionaries. They are:
All dictionary dialogs contain a list of rules which will be used for processing the speech. The dialog also contains Add, Edit and remove buttons.
To add a new rule to the dictionary, press the Add button, and fill in the fields in the dialog box that appears and then press Ok. You will then see your new rule in the list of rules. However to make sure your rule is actually saved, make sure to press Ok to exit the dictionary dialog all together once you have finished adding/editing rules.
The rules for NVDA's speech dictionaries allow you to change one string of characters into another. A simple example would be that you want to have नेत्रवाणी say the word frog each time it is supposed to say the word bird. In the Add rule dialog, the easiest way to do this is to type the word bird in the Pattern field, and the word frog in the Replacement field. You may also want to type a description of the rule in the Comment field (something like: changes bird to frog).
NVDA's speech dictionaries however are much more powerful than simple word replacement. The Add rule dialog also contains a checkbox to say whether or not you want the rule to be case sensitive (meaning that नेत्रवाणी should care whether the characters are uppercase or lowercase. NVDA ignores case by default). Another checkbox allows you to state whether your pattern is a "Regular expression". A regular expression is a pattern containing special symbols that allow you to match on more than one character at a time, or match on just numbers, or just letters, as a few examples. Regular expressions are not covered in this user guide, but there are many tutorials on the web which can provide you with more information.
This dialog allows you to change the way punctuation and other symbols are pronounced, as well as the symbol level at which they are spoken.
To change a symbol, first select it in the Symbols list. The Replacement field allows you to change the text that should be spoken in place of this symbol. Using the Level field, you can adjust the lowest symbol level at which this symbol should be spoken.
When you are finished, press the OK button to save your changes or the Cancel button to discard them.
By default नेत्रवाणी does not automatically save your settings, so if you exit NVDA, and then restart it, the settings will go back to the original values. Note, however, that this option can be changed under the general options in the preferences menu. To save the settings, choose the Save configuration item in the नेत्रवाणी menu.
If you ever make a mistake with your settings and need to revert back to the saved settings, choose the "revert to saved configuration" item in the नेत्रवाणी menu.
The following नेत्रवाणी key commands are also useful:
| नाम | डेस्कटप कुञ्जी | ल्यापटप कुञ्जी | विवरण |
|---|---|---|---|
| Save configuration | नेत्रवाणी+control+c | नेत्रवाणी+control+c | Saves your current configuration so that |
it is not lost when you exit नेत्रवाणी |
| Revert to saved configuration | नेत्रवाणी+control+r | नेत्रवाणी+control+r | Restores नेत्रवाणी to the settings |
that existed when you last saved NVDA's configuration |
Portable versions of नेत्रवाणी store all settings, custom appModules and custom drivers in a directory called userConfig, found in the नेत्रवाणी directory.
Installed versions of नेत्रवाणी store all settings, custom appModules and custom drivers in a special नेत्रवाणी directory located in your Windows user profile. This means that each user on the system can have their own नेत्रवाणी settings. To get to your settings directory for an installed version of NVDA, on the start menu you can go to programs -> नेत्रवाणी -> explore user configuration directory.
Settings for नेत्रवाणी when running on the logon or UAC screens is stored in the systemConfig directory in NVDA's installation directory. Usually this configuration should not be touched. To change how नेत्रवाणी is configured on the logon/UAC screens, configure नेत्रवाणी to how you wish while logged into Windows, and then instruct नेत्रवाणी to copy the configuration to the logon screen by using the button in the General settings dialog.
The log viewer, found under Tools in the नेत्रवाणी menu, allows you to view all the logging output that has occured up until now from when you last started NVDA.
Apart from reading the content, you can also Save a copy of the log file, or refresh the viewer so that it shows the most recent output since the Log viewer was opened. These actions are available under the viewer's Log menu.
For sighted software developers or people demoing नेत्रवाणी to sighted audiences, a floating window is available that allows you to view all the text that नेत्रवाणी is currently speaking.
To enable the speech viewer, check the "Speech Viewer" menu item under Tools in the नेत्रवाणी menu. Uncheck the menu item to disable it.
While the speech viewer is enabled, it constantly updates to show you the most current text being spoken. However, if you click or focus inside the viewer, नेत्रवाणी will temporarily stop updating the text, so that you are able to easily select or copy the existing content.
The Add-ons Manager, accessed by selecting Manage add-ons under Tools in the नेत्रवाणी menu, allows you to install and uninstall add-on packages for NVDA. These packages are provided by the community and contain custom code that may add or change features in नेत्रवाणी or even provide support for extra Braille displays or speech synthesizers.
The Add-ons Manager contains a list that displays all the add-ons currently installed in your नेत्रवाणी user configuration. A package name, version and author are shown for each add-on, though further information such as a description and URL can be viewed by selecting the add-on and pressing the About add-on button.
To install an Add-on, press the Install button. This will allow you to browse for an add-on package (.nvda-addon file) somewhere on your computer or on a network. Once you press Open, नेत्रवाणी will ask if you really wish to install the add-on. As the functionality of add-ons is unrestricted inside NVDA, which in theory could include accessing your personal data or even the entire system if नेत्रवाणी is an installed copy, it is very important to only install add-ons from sources you trust. Once the add-on is installed, नेत्रवाणी must be restarted for the add-on to start running. Until you do, a status of "install" will show for that add-on in the list.
To remove an add-on, select the add-on from the list and press the Remove button. NVDA will ask if you really wish to do this. As with installing, नेत्रवाणी must be restarted for the add-on to be fully removed. Until you do, a status of "remove" will be shown for that add-on in the list.
The manager also has a Close button to close the dialog. If you have installed or removed add-ons, नेत्रवाणी will first ask you if you wish to restart so that your changes can take effect.
In the past it has been possible to extend NVDA's functionality by copying individual plugins and drivers in to your नेत्रवाणी user Configuration directory. Although this version of नेत्रवाणी may still load them, they will not be shown in the Add-on Manager. It is best to remove these files from your configuration and install the appropriate add-on if one is available.
The नेत्रवाणी Python console, found under Tools in the नेत्रवाणी menu, is a development tool which is useful for debugging, general inspection of नेत्रवाणी internals or inspection of the accessibility hierarchy of an application. For more information, please see the Developer Guide available from [the Development section of the नेत्रवाणी web site http://www.nvda-project.org/wiki/Development].
This item, once activated, reloads app modules and global plugins without restarting NVDA, which can be useful for developers.
This section contains information about the speech synthesizers supported by NVDA. For an even more extensive list of free and commercial synthesizers that you can purchase and download for use with NVDA, please see the page at [http://www.nvda-project.org/wiki/ExtraVoices http://www.nvda-project.org/wiki/ExtraVoices].
The eSpeak synthesizer is built directly into नेत्रवाणी and does not require any other special drivers or components to be installed. NVDA starts using eSpeak by default. As this synthesizer is built into NVDA, this is a great choice for when running नेत्रवाणी off a USB thumb drive on other systems.
Each voice that comes with eSpeak speaks a different language. There are over 43 different languages supported by eSpeak.
There are also many variants which can be chosen to alter the sound of the voice.
SAPI 4 is an older Microsoft standard for software speech synthesizers. Many speech synthesizers that comply with this standard may be purchased or downloaded for free from various companies and websites. When using this synthesizer with NVDA, the available voices (accessed from the [Voice Settings dialog #VoiceSettings] or by the Synth Settings Ring) will contain all the voices from all the installed SAPI 4 engines found on your system.
If you have SAPI 4 voices installed but the synthesizer does not appear in NVDA's list of synthesizers, please install the SAPI 4.0 runtime binaries, available at http://activex.microsoft.com/activex/controls/sapi/spchapi.exe.
SAPI 5 is a Microsoft standard for software speech synthesizers. Many speech synthesizers that comply with this standard may be purchased or downloaded for free from various companies and websites, though your system will probably already come with at least one SAPI 5 voice preinstalled. When using this synthesizer with NVDA, the available voices (accessed from the [Voice Settings dialog #VoiceSettings] or by the Synth Settings Ring) will contain all the voices from all the installed SAPI 5 engines found on your system.
The Microsoft Speech Platform provides voices for many languages which are normally used in the development of server-based speech applications. These voices can also be used with NVDA.
To use these voices, you will need to install two components:
This is a commercial speech synthesizer specifically for the Italian language. You must have the synthesizer installed on your system in order for it to be used with NVDA. For more information, please visit the Audiologic website at www.audiologic.it.
This synthesizer does not support spelling functionality.
Newfon is a free commercial synthesizer by Sergey Shishmintzev which supports the Russian and Ukrainian languages. To download this synthesizer, please visit the downloads section of the Russian नेत्रवाणी community site: http://ru.nvda-community.org/?page_id=10
This synthesizer does not support spelling functionality.
This section contains information about the Braille displays supported by NVDA.
All Focus and PAC Mate displays from Freedom Scientific are supported when connected via USB or bluetooth. You will need the Freedom Scientific braille display drivers installed on your system. If you do not have them already, you can obtain them from http://www.freedomscientific.com/downloads/focus-40-blue/focus-40-blue-downloads.asp. Although this page only mentions the Focus 40 Blue display, the drivers support all Freedom Scientific displays. If your system is running 64 bit Windows and the drivers were already installed by another screen reader, you will probably still need to install the drivers from this link, as the files required by नेत्रवाणी were probably not installed by the other screen reader.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| नाम | कुञ्जी |
|---|---|
| Toggle left wiz wheel action | leftWizWheelPress |
| Move back using left wiz wheel action | leftWizWheelUp |
| Move forward using left wiz wheel action | leftWizWheelDown |
| Toggle right wiz wheel action | rightWizWheelPress |
| Move back using right wiz wheel action | rightWizWheelUp |
| Move forward using right wiz wheel action | rightWizWheelDown |
| Route to braille cell | routing |
Both the ALVA BC640 and BC680 displays from Optelec are supported when connected via USB or bluetooth. You do not need any specific drivers to be installed to use these displays. Just plug in the display and configure नेत्रवाणी to use it.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | t1 |
| Move braille display to previous line | t2 |
| Move braille display to next line | t4 |
| Scroll braille display forward | t5 |
| Route to braille cell | routing |
| shift+tab key | sp1 |
| alt key | sp2 |
| escape key | sp3 |
| tab key | sp4 |
| upArrow key | spUp |
| downArrow key | spDown |
| leftArrow key | spLeft |
| rightArrow key | spRight |
| enter key | spEnter |
| नेत्रवाणी Menu | sp1+sp3 |
| windows+d key (minimize all applications) | sp1+sp4 |
| windows key | sp2+sp3 |
| alt+tab key | sp2+sp4 |
NVDA supports all displays from Handy Tech when connected via USB or bluetooth. For older USB displays, you will need to install the USB drivers from Handy Tech on your system.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | left, up |
| Scroll braille display forward | right, down |
| Move braille display to previous line | b4 |
| Move braille display to next line | b5 |
| Route to braille cell | routing |
| shift+tab key | esc |
| alt key | b2+b4+b5 |
| escape key | b4+b6 |
| tab key | enter |
| enter key | esc+enter |
| upArrow key | leftSpace |
| downArrow key | rightSpace |
| नेत्रवाणी Menu | b2+b4+b5+b6 |
| Handy Tech configuration | b4+b8 |
The Lilli braille display available from MDV is supported. You do not need any specific drivers to be installed to use this display. Just plug in the display and configure नेत्रवाणी to use it.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display backward | LF |
| Scroll braille display forward | RG |
| Move braille display to previous line | UP |
| Move braille display to next line | DN |
| Route to braille cell | route |
| shift+tab key | SLF |
| tab key | SRG |
| alt+tab key | SDN |
| alt+shift+tab key | SUP |
Several Baum, HumanWare and [APH http://www.aph.org/] displays are supported when connected via USB or bluetooth. These include:
Some other displays manufactured by Baum may also work, though this has not been tested.
If connecting via USB, you must first install the USB drivers provided by the manufacturer. For the APH Refreshabraille, the USB mode must be set to serial.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | d2 |
| Scroll braille display forward | d5 |
| Move braille display to previous line | d1 |
| Move braille display to next line | d3 |
| Route to braille cell | routing |
For displays which have a joystick:
| Name | Key |
|---|---|
| upArrow key | up |
| downArrow key | down |
| leftArrow key | left |
| rightArrow key | right |
| enter key | select |
The hedo ProfiLine USB from hedo Reha-Technik is supported. You must first install the USB drivers provided by the manufacturer.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | K1 |
| Scroll braille display forward | K3 |
| Move braille display to previous line | B2 |
| Move braille display to next line | B5 |
| Route to braille cell | routing |
| Toggle braille tethered to | K2 |
| Say all | B6 |
The hedo MobilLine USB from hedo Reha-Technik is supported. You must first install the USB drivers provided by the manufacturer.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | K1 |
| Scroll braille display forward | K3 |
| Move braille display to previous line | B2 |
| Move braille display to next line | B5 |
| Route to braille cell | routing |
| Toggle braille tethered to | K2 |
| Say all | B6 |
The Brailliant BI and B series of displays from HumanWare, including the BI 32, BI 40 and B 80, are supported when connected via USB or bluetooth. If connecting via USB, you must first install the USB drivers provided by the manufacturer.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | left |
| Scroll braille display forward | right |
| Move braille display to previous line | up |
| Move braille display to next line | down |
| Route to braille cell | routing |
| Toggle braille tethered to | up+down |
| upArrow key | space+dot1 |
| downArrow key | space+dot4 |
| leftArrow key | space+dot3 |
| rightArrow key | space+dot6 |
| नेत्रवाणी Menu | c1+c3+c4+c5 (command n) |
| shift+tab key | space+dot1+dot3 |
| tab key | space+dot4+dot6 |
| alt key | space+dot1+dot3+dot4 (space+m) |
| escape key | space+dot1+dot5 (space+e) |
| enter key | dot8 |
| windows+d key (minimize all applications) | c1+c4+c5 (command d) |
| windows key | space+dot3+dot4 |
| alt+tab key | space+dot2+dot3+dot4+dot5 (space+t) |
| Say all | c1+c2+c3+c4+c5+c6 |
NVDA supports Braille Sense and Braille EDGE displays from Hims when connected via USB or bluetooth. If connecting via USB, you will need to install the USB drivers from HIMS on your system.
Following are the key assignments for these displays with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| नाम | कुञ्जी |
|---|---|
| Scroll braille display back | left side scroll down |
| Scroll braille display forward | right side scroll down |
| Move braille display to previous line | left side scroll up |
| Move braille display to next line | right side scroll up |
| Route to braille cell | routing |
| shift+tab key | dot1+dot2+space |
| alt key | dot1+dot3+dot4+Space |
| escape key | dot1+dot5+Space |
| tab key | dot4+dot5+Space |
| enter key | dot8 |
| backspace key | dot7 |
| upArrow key | dot1+Space |
| downArrow key | dot4+Space |
| capsLock | dot1+dot3+dot6+space |
| shift+alt+tab key | advance2+advance3+advance1 |
| alt+tab key | advance2+advance3 |
| end key | dot4+dot6+space |
| Control+end key | dot4+dot5+dot6+space |
| home key | dot1+dot3+space |
| control+home key | dot1+dot2+dot3+space |
| leftArrow key | dot3+space |
| control+shift+leftArrow key | dot2+dot8+space+advance1 |
| control+leftArrow key | dot2+space |
| shift+alt+leftArrow key | dot2+dot7+advance1 |
| alt+leftArrow key | dot2+dot7 |
| rightArrow key | dot6+space |
| control+shift+rightArrow key | dot5+dot8+space+advance1 |
| control+rightArrow key | dot5+space |
| shift+alt+rightArrow key | dot5+dot7+advance1 |
| alt+rightArrow key | dot5+dot7 |
| pageUp key | dot1+dot2+dot6+space |
| control+pageUp key | dot1+dot2+dot6+dot8+space |
| control+shift+upArrow key | dot2+dot3+dot8+space+advance1 |
| control+upArrow key | dot2+dot3+space |
| shift+alt+upArrow key | dot2+dot3+dot7+advance1 |
| alt+upArrow key | dot2+dot3+dot7 |
| shift+upArrow key | left side scroll down + space |
| pageDown key | dot3+dot4+dot5+space |
| control+pagedown key | dot3+dot4+dot5+dot8+space |
| control+shift+downArrow key | dot5+dot6+dot8+space+advance1 |
| control+downArrow key | dot5+dot6+space |
| shift+alt+downArrow key | dot5+dot6+dot7+advance1 |
| alt+downArrow key | dot5+dot6+dot7 |
| shift+downArrow key | right side scroll down + space |
| delete key | dot1+dot3+dot5+space |
| f1 key | dot1+dot2+dot5+space |
| f3 key | dot1+dot2+dot4+dot8 |
| f4 key | dot7+advance3 |
| windows+b key | dot1+dot2+advance1 |
| windows+d key | dot1+dot4+dot5+advance1 |
NVDA supports the SyncBraille Display from HIMS. You will need to install the USB drivers from HIMS on your system.
Following are the key assignments for this display with NVDA. Please see the display's documentation for descriptions of where these keys can be found.
| Name | Key |
|---|---|
| Scroll braille display back | left side scroll down |
| Scroll braille display forward | right side scroll down |
| Route to braille cell | routing |
BRLTTY is a separate program which can be used to support many more braille displays. In order to use this, you need to install BRLTTY for Windows. You should download and install the latest installer package, which will be named, for example, brltty-win-4.2-2.exe. When configuring the display and port to use, be sure to pay close attention to the instructions, especially if you are using a USB display and already have the manufacturer's drivers installed.
Following are the BRLTTY command assignments for NVDA. Please see the BRLTTY key tables documentation for information about how BRLTTY commands are mapped to controls on braille displays.
| Name | BRLTTY command |
|---|---|
| Scroll braille display back | fwinlt (go left one window) |
| Scroll braille display forward | fwinrt (go right one window) |
| Move braille display to previous line | lnup (go up one line) |
| Move braille display to next line | lndn (go down one line) |
| Route to braille cell | route (bring cursor to character) |
Users are able to provide or override mappings of input gestures (such as key presses) to scripts in a special file in the user's नेत्रवाणी configuration directory. This file is called gestures.ini.
This file uses standard ini syntax. The file may contain multiple sections and each section may have one or more entries.
Each section provides mappings for scripts in a particular Python module and class inside NVDA.
Gesture identifiers consist of a two letter device code (kb for keyboard and br for braille display), a sub-device or layout in brackets, a colon, and then one or more key names separated by a plus (+) sign. For keyboard gestures, the part in brackets is the keyboard layout and is optional. If not specified, the gesture will apply to all keyboard layouts. For braille display gestures, the part in brackets identifies the specific braille display and is mandatory.
In order to discover gesture identifiers, script names and the class and module in which they are contained, you can:
Following is an example of how you could bind नेत्रवाणी+shift+t to the date time script.
To find out the correct script name and module.class for date time, you would turn on Input Help and press नेत्रवाणी+f12 (as this is the current gesture for the date time script). You would then turn off Input Help and examine the log viewer.
Towards the bottom, you would see:
INFO - inputCore.InputManager._handleInputHelp (13:17:22): Input help: gesture kb(desktop):नेत्रवाणी+f12, bound to script dateTime on globalCommands.GlobalCommands
From this, you can see that the script name is dateTime and the module.class is globalCommands.GlobalCommands.
If the file does not yet exist, you would create a text file called gestures.ini in the user configuration directory and add the following content:
[globalCommands.GlobalCommands] dateTime = kb:नेत्रवाणी+shift+t
This would bind the key press नेत्रवाणी+shift+t (in any keyboard layout) to the dateTime script.
Note that the original नेत्रवाणी+f12 binding would still work. If you wanted to remove this binding, you would add the following line:
None = kb:नेत्रवाणी+f12
Although you are free to have scripts bound to any available key, it may be problematic to use the alt key on the keyboard. NVDA still sends modifier keys (such as shift, control and alt) to the Operating System, even if they eventuate in a script. Thus, if you do use alt in a gesture, pressing this key combination may activate the menu bar, as well as executing the script. Therefore, it is probably best to just use Shift, control and the नेत्रवाणी modifier key as modifiers.
It is possible to customize the pronunciation of punctuation and other symbols beyond what can be done using the Punctuation/symbol pronunciation dialog. For example, you can specify whether the raw symbol should be sent to the synthesizer (e.g. to cause a pause or change in inflection) and you can add custom symbols.
To do this, you must edit the symbol pronunciation information file in your नेत्रवाणी user configuration directory. The file is called symbols-xx.dic, where xx is the language code. The format of this file is documented in the Symbol Pronunciation section of the नेत्रवाणी Developer Guide, which is available from [the Development section of the नेत्रवाणी web site http://www.nvda-project.org/wiki/Development]. तर उपभोक्ता आफै ले जटील चिन्हहरूलाई परिभाषित गर्न भने सम्भव हुने छैन ।
यदी तपाइ नेत्रवाणीको बारेमा यस भन्दा थप जानकारी वा सहयोग चाहनु हुन्छ भने कृपया नेत्रवाणी को वेभ साइट http://www.nvda-project.org/ को भ्रमण गर्नु होला । यहाँ तपाइले अतिरिक्त कागजातहरू, प्राविधिक सहयोग र समुदायका श्रोतहरू पाउन सक्नु हुनेछ । यो साइटमा नेत्रवाणीको विकास सम्बन्धी जानकारी र यसका सबै श्रोतहरूपनि उपलब्ध हुने छन् ।